LETTERS IN STEEN EN PORTUGAL

WELKOM - SEJA BEM-VINDO

Van Jeroen Boudens leerde ik letters in steen verwerken. Muziek bracht mij naar Portugal waar ik verliefd werd op het land, zijn inwoners en fado. Van deze passies heb ik een cocktail gemaakt, met behoorlijk wat muziek toegevoegd. Welkom op deze blog waar je hopelijk ook jouw ding vindt. Het letterkappen is echter al een tijdje beperkt door een hardnekkige tendinitis...

Jeroen Boudens ensinou-me a escultura das letras em pedra. A música trouxe me a Portugal onde apaixonei-me pelo paÍs, pelos habitantes e pelo fado. Destas paixões fiz um cocktail, colocando bastante música. Seja bem-vindo neste blog e espero que vá gostar. No entant, há algum tempo a esculptura de letras tem sido limitada por uma tendinite teimosa.... (Sou belga, então peço desculpa por erros de tradução)

22 mei 2020

MARIZA VERBINDT DE PORTUGEZEN OP NIEUWE SINGLE
MARIZA LIGA OS PORTUGUESES NO NOVO SINGLE

Mariza, de grote ambassadrice van de Portugese muziek, gaf stem aan een werkelijk emotioneel nummer dat belooft de Portugezen te verenigen in een boodschap van veerkracht, van hoop, die ons zal helpen deze moeilijke en uitdagende periode in ons leven te overwinnen.  
Mariza, a grande embaixadora da música portuguesa, deu voz a um tema verdadeiramente emocionante e que promete unir os portugueses numa mensagem de resiliência, de esperança, que nos ajude a ultrapassar este período difícil e desafiante das nossas vidas.

Het is niet de eerste keer dat Mariza de Portugezen samenbrengt in een song, dat was ook al het geval met Ó Gente Da Minha Terra of O Melhor De Mim, nummers die we altijd associëren met inspirerende momenten en waarin dit gevoel van 'Portugees zijn' ons overvalt. Maar deze keer wilde Mariza zelf verenigen, niet alleen met haar stem, maar ook met haar eigen woorden, op deze nieuwe single met titel A Nossa Voz (Onze Stem). Het is een muzikale compositie van Fred, Vicente Palma en André Dias.
Não é a primeira vez que Mariza une os portugueses numa canção, como acontece com Ó Gente Da Minha Terra ou O Melhor De Mim, temas que associamos sempre a momentos inspiradores e em que este sentimento de ’ser português´ nos invade a alma. Mas, desta feita, Mariza quis ela mesmo juntar, não só a sua voz, mas também as suas próprias palavras, neste novo single que se chama A Nossa Voz. A música foi composta por Fred, Vicente Palma e André Dias.

A Nossa Voz is een song die is opgedragen aan Portugal en de Portugezen. Ze erkent en markeert de inspanning en opoffering van iedereen. Het is die knuffel die we op dit moment niet kunnen geven, het is die reis langs al die dingen waar we allen het meest van houden, zoals vrede, vriendschap, bindingen, de zee, samen zijn. Een song van verlangen, maar ook van hoop op een toekomst met betere dagen en waarin we elkaar weer zullen omhelzen.
A Nossa Voz é uma canção dedicada a Portugal e aos portugueses. Reconhece e assinala o esforço e sacrifício de todos. É aquele abraço que de momento não podemos dar, é aquela viagem pelas coisas que todos mais amamos como a paz, a amizade, as ligações , o mar, estarmos juntos. Uma canção de saudade, mas também de esperança num futuro de dias melhores e em que voltaremos a abraçar-nos.
A NOSSA VOZ
Há uma saudade guardada
No fundo do peito
No olhar de todos nós
Quero dar-te aquele abraço
Rir de cansaço
Ouvir a tua voz

E de um seremos mil corações
E de mil uma só voz
E de mil seremos orações
Todos juntos seremos nós

E nesse encontro perfeito
Nada nos pode separar
Somos todos do mesmo jeito
Quando é preciso amar

E de um seremos mil corações
E de mil uma só voz
E de mil seremos orações
Todos juntos seremos nós

E assim unidos, vamos ficar
A ver o mar, o céu azul
Nossa nação, Portugal
© Letra: Mariza
ONZE STEM
Er zit een verlangen bewaard
Ergens diep van binnen
In ons aller ogen
Ik wil je die knuffel geven
Lachen van vermoeidheid
Luisteren naar jouw stem

Van één worden we duizend harten
En van duizend slechts één stem
En van duizend worden we één zin
We zullen met zijn allen verenigd zijn

En in dit perfecte samenkomen
Kan niets ons uit elkaar halen
We zijn allemaal hetzelfde
Als het op liefhebben aankomt

Van één worden we duizend harten
En van duizend slechts één stem
En van duizend worden we één zin
We zullen met zijn allen verenigd zijn

En zo zullen we verenigd blijven
Als we kijken naar de zee, de blauwe lucht
Onze natie, Portugal
© Tekst: Mariza - eigen vertaling

17 mei 2020

MIGUEL GAMEIRO: WE MOETEN VOORUIT
MIGUEL GAMEIRO: É PRECISO SEGUIR EM FRENTE
De miserie ten gevolge van het Corona virus heeft zo ook zijn voordelen: ze heeft opnieuw inspiratie gegeven voor een muzikaal pareltje. Over Miguel Gameiro had ik het hier vroeger al, in verband met zijn project ‘Maria’, een hommage aan de Portugese vrouw.
A miséria provocada pelo Corona vírus também tem vantagens: forneceu inspiração para outra jóia musical. Já falei aqui sobre Miguel Gameiro em relação ao seu projeto 'Maria', uma homenagem à mulher portuguesa.

Gameiro bracht zopas een nieuwe song uit, É Preciso, en de zanger licht toe: "In dit 'nieuwe' dagdagelijkse waarin we op vandaag leven, zijn de afstanden toegenomen. Zij die zich al eenzaam voelden, zijn dat vandaag nog meer. Deze afstand bracht ook heimwee met zich mee. 'We moeten’ (É Preciso) deze afstand inkorten, met behulp van muziek, door reflectie en de belofte dat, eens alles achter de rug, de eerste knuffel onvergetelijk zal zijn ”.
Gameiro vem de lançar uma nova canção, É Preciso, e o cantor explica:Neste ‘novo’ quotidiano em que hoje vivemos, as distâncias aumentaram. Os que já se sentiam sós, hoje estão ainda mais. Esta distância trouxe consigo a saudade. ‘É Preciso’ encurtar esta distância, através da música, através da reflexão, e da promessa que quando tudo passar, o primeiro abraço será inesquecível”.
É PRECISO
É preciso
Parar nem que seja um segundo
O que é feito do mundo
E onde chegámos agora

É preciso
Escutar quem nos fala por dentro
É agora o momento
Parar por dentro en por fora

É preciso
Sarar as feridas abertas
Dizer as palavras certas
Acalmar um coração

É preciso
Dar o melhor que nós temos
Todo o amor é de menos
É preciso levantar do chão

É preciso
Abrir os braços em par
Voltar de novo a abraçar
E sentir o calor

É preciso
Dar esse beijo imperfeito
Que ferve cá dentro do peito
Nós somos feitos de amor

É preciso
Seguir que o caminho é em frente
Fugir não é coisa da gente
É preciso estender a mão

É preciso
Dar o melhor que nós temos
Todo o amor é de menos
É preciso levantar do chão
© Letra: Miguel Gameiro
WE MOETEN
We moeten
Even stoppen al is het maar een seconde
Wat is er van de wereld geworden
En waar zijn we nu beland

We moeten
Luisteren naar die stem vanbinnen
Dit is het moment
Om innerlijk en uiterlijk halt te houden

We moeten
De open wonden helen
De juiste woorden gebruiken
Een hart tot rust brengen

We moeten
Het beste geven van onszelf
Alle liefde is nog niet genoeg
We moeten recht krabbelen

We moeten
Beide armen openen
Opnieuw gaan omhelzen
En de warmte voelen

We moeten
Die onvoltooide kus geven
Die hier vanbinnen laait
Wij zijn gemaakt van liefde

We moeten
De weg vooruit volgen
Vluchten is niets voor ons
We moeten de hand reiken

We moeten
Het beste geven van onszelf
Alle liefde is nog niet genoeg
We moeten recht krabbelen
© Tekst: Miguel Gameiro - eigen vertaling

14 mei 2020


ATA: EERSTE PORTUGESE AUTOMERK... MADE IN BELGIUM
ATA: A PRIMEIRA MARCA AUTOMÓVEL PORTUGUESA… DE FABRICO BELGA
Bron/fonte:www.turbo.pt/ata
Een grote meerderheid van de Portugezen slaagt er niet in meer dan één of twee Lusitaanse automerken op te noemen. Hier bij Turbo zijn we van plan de komende weken deze lacune op te vullen, omdat Portugal in werkelijkheid een schat aan histories, projecten en merken kent die onze aandacht verdienen. Vandaag presenteren we het eerste Portugese automerk, de ATA.
A grande maioria de nós, portugueses, somos incapazes de indicar mais do que uma ou duas marcas de automóveis lusitanas. Aqui na Turbo, e durante as próximas semanas, pretendemos retificar esta lacuna, pois, na verdade, Portugal está repleto de histórias, projetos e marcas dignas da nossa consideração. Hoje apresentamos-lhe a primeira marca automóvel portuguesa, a ATA.

ATA staat voor “Ateliers Teixeira Automobiles” en is het eerste Portugese automerk dat ooit werd geregistreerd. In werkelijkheid werd het enige model dat uit dit project voortkwam in België geproduceerd. Alhoewel, dat lijdt geen twijfel, algemeen wordt aangenomen dat het gaat om een wagen die door Portugese geesten is bedacht, ontworpen en gefinancierd. 1914 was het jaar waarin de eerste en enige automobiel van ATA op de markt kwam, al waren er eerdere pogingen, door andere merken, die al in 1899 werden opgetekend.
ATA, sigla para “Ateliers Teixeira Automobiles”, é a primeira marca de automóveis portuguesa de que há registo. Na realidade, o único modelo proveniente deste projeto foi fabricado na Bélgica. Embora, não sofra qualquer contestação, a ideia de que se trata de um carro idealizado, financiado e concebido por mentes portuguesas. 1914 marca o ano do surgimento do primeiro, e único, automóvel da ATA. Isto, apesar das tentativas anteriores, levadas a cabo por outras marcas, cujos registos começam ainda em 1899.
Het ATA-logo – O logótipo da ATA
ATA werd opgericht door de gebroeders Dias Teixeira, die al enige ervaring in de sector hadden: op het einde van de 19e eeuw legden ze zich al toe op de verkoop van Raleigh fietsen en in 1903 werden ze vertegenwoordigers van Fiat voor Noord Portugal. En het was in die periode dat de gebroeders Teixeira begonnen met het ontwerp van de eerste Portugese auto. In zijn concept een eenvoudige wagen, met als belangrijkste uitgangspunt dat het een betaalbaar model moest zijn en, vooral, aangepast aan de Portugese realiteit.
A ATA foi criada pelos irmãos Dias Teixeira, que contavam já com alguma experiência no setor: no final do século XIX, já se dedicavam à venda de bicicletas Raleigh, e, em 1903, tornaram-se representantes da Fiat da zona norte do nosso território. E foi por volta dessa altura que os irmãos Teixeira começaram a idealizar o primeiro automóvel português. Na sua conceção, um carro simples, cuja principal premissa era ser um modelo de custo reduzido e, sobretudo, adaptado à realidade portuguesa.

Helaas dook er al snel een obstakel op voor de onderneming van wat het eerste 100% Portugees merk moest worden. Oorzaak van het probleem waren de beperkte mogelijkheden voor een Portugese productie van de vier modellen die de twee broers hadden gepland. Schuldige hiervoor was het gebrek aan gekwalificeerde arbeidskrachten, grondstoffen en de noodzakelijke infrastructuur voor de productie. In zoverre dat dit er toe leidde dat het eerste model van ATA het levenslicht zag in België.
Infelizmente, acabou surgindo um obstáculo ao estabelecimento daquela que seria uma marca 100% portuguesa. Esse obstáculo, foi a falta de condições, para a produção dos quatro modelos planeados pelos dois irmãos, em solo português. Culpa da carência de mão de obra qualificada, de matérias-primas, e de infraestruturas necessárias para o fabrico. Levando mesmo a que o primeiro modelo da ATA nascesse na Bélgica.

Daarom werd in 1912 ATA België opgericht en twee jaar later, in 1914, kwam het Model ATA Type B 16 HP uit. Het werd zelfs gepresenteerd op het eerste autosalon in het Portugal dat plaatsvond in stad Porto, meer bepaald in het Palácio de Cristal. Hoewel voorgesteld als prototype, belette dit niet dat het merk er meteen 25 bestellingen mocht noteren. Daarvan werden er echter slechts drie uitgevoerd, waarbij de wagens werden geleverd aan uitsluitend Portugese eigenaars.
A ATA estabeleceu-se então na Bélgica em 1912, e dois anos depois, em 1914, surge o Modelo ATA Tipo B 16 HP. O qual foi, inclusivamente, apresentado no primeiro salão automóvel realizado no nosso país, e que teve lugar na cidade do Porto, mais especificamente no Palácio de Cristal. Desvendado, então, como protótipo, tal não impediu que a marca tivesse recebido, logo aí, 25 encomendas. Das quais, porém, apenas três foram satisfeitas, com os carros a serem entregues aos respetivos donos, todos eles portugueses.
Een foto van de Model ATA Type B 16 CV, genomen tijdens de eerste autoshow in Portugal - Uma fotografia do Modelo ATA Tipo B, tirada no primeiro salão automóvel realizado em Portugal
Van deze drie gefabriceerde exemplaren is er op vandaag geen enkel bewaard gebleven, hoewel ze destijds werden gezien in de straten van Porto, zoals bevestigd in een aantal verslagen. Wat betreft de prestaties, hierover is enkel geweten dat de ATA Type B 16 HP tot 70 km/h haalde en dat het verbruik op 16 liter per 100 km werd geschat.
Destes três exemplares fabricados, nenhum sobreviveu até aos dias de hoje. Ainda que, na altura, tenham sido avistados a rolar nas ruas do Porto, conforme referem alguns relatos. Quanto a prestações, apenas se sabe que o ATA Tipo B 16 HP atingia os 70 km/h e tinha um consumo estimado de 16 litros aos 100 km.


ATA had het geluk ook niet mee en de waarheid is dat het merk eigenlijk nooit in geslaagd is een commercieel succes te worden. De belangrijkste reden? De Eerste Wereldoorlog. Er was overigens, toch een opmerkelijk feit, een vergoeding voor de broers Dias Teixeira, die door Portugal bij het einde van de oorlog werd aangevraagd bij de Volkerenbond. Hoewel de broers een compensatie kregen ter waarde van 200 duizend mark, werd de auto-productie nooit meer hervat...
Os ventos da sorte não sopraram a favor da ATA. A verdade é que a ATA não chegou a tornar-se uma marca de sucesso comercial. A principal razão? A Primeira Guerra Mundial. De resto, não deixa de ser curioso o facto de, uma indemnização aos irmãos Dias Teixeira, ter sido uma das reclamações feitas por Portugal, no final da guerra, à Sociedade das Nações. Sendo que o duo foi mesmo indemnizado, no valor de 200 mil marcos. Mas, também e segundo consta, já não voltou a fabricar automóveis…

9 mei 2020

PEDRO ABRUNHOSA ZINGT VOOR ZIJN VADER IN ISOLATIE
PEDRO ABRUNHOSA CANTA PARA O PAI EM TEMPO DE ISOLAMENTO

Sinds begin maart ziet Pedro Abrunhosa zijn 96 jarige vader niet meer en hij moet met hem praten via een scherm. De nieuwe song Tempestade (Storm), een samenwerking met Carolina Deslandes, is een brief aan zijn vader in tijden van isolatie tijdens de Covid-19 pandemie.
Desde o início de março Pedro Abrunhosa não vê o seu pai de 96 anos e tem de falar com ele através de um ecrã. A nova música Tempestade, em colaboração com Carolina Deslandes, é uma carta para o pai em tempo de isolamento durante a pandemia de Covid-19.

We staan niet alleen in de storm’ is de eerste versregel van de tekst (doet denken aan You'll Never Walk Alone) en staat stil bij de nieuwe realiteit waarin we nu leven. Een muzikale boodschap van hoop op de stilte die altijd komt na de storm. Abrunhosa denkt aan een toekomst die we dichtbij en helemaal willen: 'En van de toekomst wil niemand slechts de helft'.
Não estamos sós na tempestade’ é o primeiro verso da letra (faz pensar em You'll Never Walk Alone) e reflete sobre a nova realidade que vivemos. Uma mensagem musical de esperança para a bonança que sempre vem depois de todas as tempestades. Abrunhosa pensa no futuro que se quer próximo e por inteiro: ‘E do futuro ninguém quer só metade’.

Tempestade is ook een demonstratie van de flexibiliteit van artiesten, aldus Pedro: "Alles kwam tot stand via telewerk, met Carolina Deslandes in Lissabon en producer Diogo Piçarra in Faro".
Tempestade é também a demonstração da flexibilidade dos artistas, segundo Pedro: "Foi tudo feito em teletrabalho, com a Carolina Deslandes em Lisboa e o produtor Diogo Piçarra em Faro".

TEMPESTADE
Não estamos sós na tempestade
Ainda há luz neste mar alto
Ainda há anjos de verdade
Voam sozinhos no asfalto
Semeiam sonhos pelas trevas
Trazem histórias de saudade
Meu amor
Não estamos sós na tempestade.

Meu Pai não vás da nossa mesa
Não me ensinaste tudo ainda
Esperarei de luz acesa
Conta-me histórias de Coimbra
Foste montanha a vida inteira
Como a distância me incendeia
Meu Pai, não vás tão cedo desta mesa!

Quando eu voltar, abraça-me por dentro
Aperta-me de tempo
É tão tarde, o amor, é tão tarde
O primeiro dia há de ser
mais que primeiro
Vem salvar-me por inteiro
Do futuro ninguém quer só metade
Meu amor
Não estamos sós na tempestade.

Não estamos sós nesta tormenta
Ainda há festa na varanda!
Uma canção que a noite inventa
Chega das vozes de outra banda
Alguém que toca uma guitarra
Vamos estar juntos na bonança.

Não estamos sós nesta saudade,
A rua chora no mesmo aperto,
Há andorinhas na cidade,
São beijos teus no céu aberto.
Quero ver-te ao fim da tarde,
Mas já não tarda a liberdade,
Meu amor,
Não estamos sós na tempestade!

Quando eu voltar, abraça-me por dentro
Aperta-me de tempo
É tão tarde, o amor, é tão tarde
O primeiro dia há de ser
mais que primeiro
Vem salvar-me por inteiro
Do futuro ninguém quer só metade
Meu amor
Não estamos sós na tempestade.
© Letra: Pedro Abrunhosa
STORM
We staan niet alleen in de storm
Er is nog licht op deze volle zee
Er zijn nog echte engelen
Ze eenzaam vliegen over het asfalt
Ze zaaien dromen in de duisternis
Brengen verhalen over verlangen
Liefste
We staan niet alleen in de storm!

Vader, ga niet weg van onze tafel
Je hebt me nog niet alles geleerd
Ik zal wachten met het licht aan
Vertel me verhalen over Coimbra
Je was je hele leven de berg
Als de afstand die me gaande hield
Vader, ga niet zo vroeg weg van tafel!

Als ik terugkom, knuffel me dan innig
Hou me stevig vast
Het is zo laat, liefste, het is zo laat
De eerste dag moet meer
dan eerste zijn
Kom en haal me hier ongedeerd uit
Niemand wil slechts een halve toekomst
Liefste
We staan niet alleen in de storm!

We staan niet alleen in deze storm
Er is nog feest op het balkon!
Een lied verzonnen door de nacht
Genoeg van de stemmen van een andere band    Iemand die op een gitaar speelt
We zullen samen zijn als het rustig wordt.

We zijn niet alleen met dit verlangen,
De straat huilt in dezelfde nood,
Er zijn zwaluwen in de stad,
Het zijn jouw kussen in de open lucht.
Ik wil je vanavond zien,
De vrijheid komt snel terug,
Liefste
We staan niet alleen in de storm.

Als ik terugkom, knuffel me dan innig
Hou me stevig vast
Het is zo laat, liefste, het is zo laat
De eerste dag moet meer
dan eerste zijn
Kom en haal me hier ongedeerd uit
Niemand wil slechts een halve toekomst
Liefste
We staan niet alleen in de storm!
© Tekst: Pedro Abrunhosa - eigen vertaling