'SOLDADO MILHÕES': FILM OVER PORTUGESE HELD AAN DE LEIE IN WO 1

'SOLDADO MILHÕES': FILME SOBRE HERÓI PORTUGUÊS À LYS NA PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL

‘Soldado Milhões’, de film die het verhaal vertelt van een Portugese held in de 1ste Wereldoorlog, gaat in première op 12 april en wordt waarschijnlijk één van de belangrijkste Portugese films van 2018.

‘Soldado Milhões’, o filme que conta a história do herói português da Primeira Guerra Mundial, estreia a 12 de abril e promete ser um dos filmes portugueses a ter grande destaque em 2018.

Op 9 april 1918 vervoegde Aníbal Augusto Milhais, een Transmontaanse soldaat, geboren Valongo (gemeente Murça, 1895), de 2e divisie van het Portugese Expeditiekorps en kwam tegenover de Duitsers te staan in de Slag om de Leie tijdens de Eerste Wereldoorlog.

A 9 de abril de 1918 o soldado transmontano Aníbal Augusto Milhais, que nasceu em 1895, na aldeia de Valongo, concelho de Murça, integrou a 2ª Divisão do Corpo Expedicionário Português e enfrentou os alemães na batalha de La Lys (Flandres), durante Primeira Guerra Mundial.

En precies nu is er de film 'Soldado Milhões' -een productie van Ukbar Filmes, gerealizeerd door Gonçalo Galvão Teles en Jorge Paixão da Costa- die dit oorlogsdrama in beeld brengt en het verhaal vertelt van een vergeten Portugal en een zo goed als onbekende held. De acteur João Arrais neemt de rol van Soldado Milhões op zich, naast namen als Miguel Borges, Carminho Coelho, Lúcia Moniz, Graciano Dias of Isac Graça.

Agora, a obra cinematográfica 'Soldado Milhões', produzida pela Ukbar Filmes e realizada por Gonçalo Galvão Teles e Jorge Paixão da Costa, vai retratar esse drama de guerra e contar a história de um Portugal esquecido e de um herói quase desconhecido. O ator João Arrais vai assumir o papel do Soldado Milhões e Miguel Borges, Carminho Coelho, Lúcia Moniz, Graciano Dias ou Isac Graça também fazem parte do elenco.

"Deze film belicht vooral de totale overgave van een man die even bescheiden als onverschrokken was, naar de rol die het leven hem had voorbestemd; in dit geval het leven als een held, met daar bovenop het moeten leven met deze last.", vertellen de cineasten Gonçalo Galvão Teles en Jorge Paixão da Costa in de persnota.

“Este filme olha, sobretudo, a total entrega de um homem que tinha tanto de humilde como de destemido, ao papel que a vida lhe reserva; neste caso o de viver como herói. E como última fatia do seu destino, precisamente o de ter que viver com esse fardo.”, revelam os cineastas Gonçalo Galvão Teles e Jorge Paixão da Costa na nota dos realizadores.

Aníbal Augusto Milhais was één van de vele soldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog naar Vlaanderen werden gestuurd. In de Slag om de Leie weerstond hij alleen, tegen hogere bevelen in, opeenvolgende Duitse aanvallen, om zodoende een veilige aftocht van zijn metgezellen te verzekeren. Milhais had verschillende dagen nodig om terug tot bij zijn peloton te geraken, in Saint-Venant, alleen geholpen door zijn wapen Luisinha (een geluksamulet dat hij van zijn geliefde kreeg).

Aníbal Augusto Milhais foi um entre tantos soldados enviados para a Flandres durante a Primeira Guerra Mundial. Na Batalha de La Lys, contrariando ordens superiores, enfrentou sozinho sucessivas ofensivas alemãs de maneira a garantir a retirada dos seus companheiros. Milhais demorou vários dias até reencontrar o seu pelotão, em Saint-Venant, protegido apenas pela sua arma Luisinha (um amuleto da sorte oferecido pela sua amada).

De Portugese aanwezigheid in de Eerste Wereldoorlog is voor velen nog steeds een onbekend gegeven, evenals het bestaan van Aníbal Milhais, Soldado Milhões. Zijn heldendaden tijdens de Slag om de Leie leverden hem de hoogste nationale onderscheiding op: de Militaire Orde van Toren en Zwaard, Moed, Loyauteit en Verdienste. De soldaat was er zich allerminst van bewust dat hij de grootste Portugese held van de Eerste Wereldoorlog zou worden.

A presença portuguesa na Primeira Grande Guerra é ainda desconhecida por muitos, assim como a existência de Aníbal Milhais, o Soldado Milhões. Os seus actos de coragem durante a Batalha de La Lys valeram-lhe a mais alta condecoração nacional – a Ordem Militar da Torre e Espada, do Valor, Lealdade e Mérito. O soldado estava longe de imaginar que se viria a tornar no maior herói português da Primeira Guerra Mundial.

Om de oorlogsomstandigheden na te bootsen trok de filmploeg van 'Soldado Milhões' naar verschillende locaties in Portugal. Van Murça, het dorp waar Aníbal Milhais werd geboren, naar Ponte da Barca, Mafra, Cacilhas en ten slotte naar de schietstand van Alcochete , waar de loopgraven van de Slag om de Leie werden nagebouwd. Er werden ook meer dan 500 situaties digitaal gecreeerd, met speciale effecten.

Para recriar o ambiente de guerra, a equipa de filmagem do “Soldado Milhões” deslocou-se até vários locais espalhados por Portugal. Desde Murça, a aldeia onde nasceu Aníbal Milhais, até Ponte da Barca, Mafra, Cacilhas e, finalmente, o Campo de Tiro de Alcochete, onde foram reconstruídas as trincheiras da Batalha de La Lys. Foram também pós-produzidos mais de 500 planos digitalmente com efeitos especiais.

In het jaar van de herdenking 100 jaar Eerste Wereldoorlog krijgen we zo de mogelijkheid om het parcours te volgen van soldaat Milhais, die miljoenen (Milhões) waard was, via zijn herinneringen aan de oorlog. 'Soldado Milhões' gaat in première op 12 april in de Portugese bioscopen.

No ano em que se assinala o centenário da Primeira Guerra Mundial, temos assim a oportunidade de acompanhar o percurso do soldado Milhais, que valia milhões, através das suas memórias da guerra. O “Soldado Milhões” estreia a 12 de abril nos cinemas portugueses.

(Bron/Fonte: www.comunidadeculturaearte.com)

'MOÇA MORENA' VAN RIOLISBOA: EEN FUSIE VAN MUZIKALITEITEN

'MOÇA MORENA' DOS RIOLISBOA: UMA FUSÃO DE MUSICALIDADES

De klankrijkdom van RioLisboa reflecteert de fusie van muzikaliteiten uit Portugal en Brazilië, landen die zijn verenigd door historische banden en de taal van Camões. Fado wordt gelinkt aan Bossa Nova, nostalgie en saudade aan vreugde en passie. In deze mix hoor je de klanken van de oude Alfama met die van de nostalgische Copacabana, in een geslaagde kruising, op een gevoelige manier tot uiting gebracht door de dichters en musici die dit collectief vormen.

A sonoridade do RioLisboa reflete a fusão das musicalidades de Portugal e do Brasil – países unidos por laços históricos e pela língua de Camões. O Fado unido à Bossa Nova, a nostalgia e a saudade unidas à alegria e à paixão. Esta mistura expressa as sonoridades da antiga Alfama com as da saudosa Copacabana, numa junção alegremente conseguida, sensivelmente materializada pelos poetas e pelos músicos que compõem este coletivo.

'Moça Morena' (zo heet hun nieuw album) illustreert de moderne Europese vrouw die zich identificeert met Latijnse, Afrikaanse en Spaanse invloeden. 'Moça morena' is een halfbloed vrouw, het resultaat van deze ontmoeting en mix van culturen, hier vertegenwoordigd door de verschillende gastzangeressen, met name Rute Soares, Luanda Cozetti, Sandra Correia, Ana Margarida, Mili Vizcaíno en Tété Alhinho. Een nieuw element op deze plaat is de integratie van een stem uit Kaapverdië en een Spaanse stem, die de ruimte van deze creaties vergroot en nieuwe verhalen genereert om nieuwe songs te brengen.

'Moça Morena'  (o título do novo álbum) ilustra a mulher moderna europeia que se identifica com as influências latinas, africanas e hispânicas. 'Moça morena' é uma mulher mestiça, resultado deste encontro e mistura de culturas, aqui representada pelas diversas cantoras convidadas, sendo Rute Soares, Luanda Cozetti, Sandra Correia, Ana Margarida, Mili Vizcaíno e Tété Alhinho. Um elemento novo neste disco é a inclusão de uma voz de Cabo Verde e de uma voz espanhola, fazendo com que se amplie o espaço destas criações, gerando novas histórias para se cantarem novas canções.

RioLisboa stelt zich voor als instrumentaal collectief, dat voor deze nieuwe plaat kan rekenen op fascinerende stemmen, die de culturele en emotionele verwantschap van deze plaatsen en hun sonoriteit bevestigen.

RioLisboa assume-se como coletivo instrumental, podendo contar, para este novo disco, com deslumbrantes vozes, que realçam as afinidades culturais e emocionais destes lugares e suas sonoridades.

BELGISCH-PORTUGESE LIO ZINGT VOOR HET EERST IN PORTUGEES

BELGA-PORTUGUESA LIO ESTREIA EM PORTUGUÊS

In 1962 werd Vanda Maria Ribeiro Furtado Tavares de Vasconcelos geboren in het Portugese Mangualde, maar ze emigreerde met haar moeder naar België in 1968. Kort daarna ontmoette ze Jacques Duvall die voor haar een nummer schreef met de titel 'Banana Split'. Met meer dan 2 miljoen verkochte exemplaren werd de single één van de grote successen uit de Franstalige muziekscene in de jaren 80. Onder haar artiestennaam Lio werd ze een pop-ster, met een carrière in muziek maar ook in film, mode en op televisie.

Em 1962 Vanda Maria Ribeiro Furtado Tavares de Vasconcelos nasceu em Mangualde e emigrou com a mãe para a Bélgica em 1968. Pouco depois encontrou Jacques Duvall que compôs para ela uma canção chamada 'Banana Split'. Com mais de 2 milhões vendidos o single tornou-se um dos grandes êxitos na cena francófona de música nos anos 80. Conhecida com o nome artístico de Lio tornou-se uma estrela pop, com carreira na música mas também no cinema, na moda e na televisão.

Recent keerde de tot Belgische genaturaliseerde Portugese terug naar de studio's, bijna veertig jaar na haar eerste succes en miljoenen verkochte platen later. Lio, in Portugal eigenlijk nauwelijks bekend, brengt de plaat 'Lio canta Caymmi' uit bij de Belgische uitgeverij Crammed Discs. Hierop zingt de artieste nummers van de Braziliaanse singer songwriter Dorival Caymmi, in samenwerking met Jacques Duvall, haar vriend door de jaren heen, die haar aanspoorde om terug de studio in te duiken.

Recentemente a portuguesa naturalizada belga voltou voltou aos estúdios, quase quarenta anos depois do primeiro sucesso e de milhões de discos vendidos. Lio, praticamente desconhecida em Portugal, edita o álbum 'Lio canta Caymmi', pela editora belga Crammed Discs, e nele a artista interpreta canções do cantautor brasileiro Dorival Caymmi, numa parceria com o músico belga Jacques Duvall, o seu amigo de longa data que a incentivou a voltar a estúdio.

Dit is de tiende plaat van Lio, maar voor het eerst zingt ze integraal in het Portugees, zij het met een Braziliaans accent, en hiermee neemt ze een artistieke carrière terug op die vooral begin jaren 80 succesvol was, toen ze nog een tiener was.

É o décimo álbum de Lio, mas o primeiro em que canta integralmente em português, ainda que com sotaque brasileiro, e com o qual retoma uma carreira artística que teve fulgor sobretudo no começo dos anos 80, ainda adolescente.

È DOCE MORRER NO MAR É doce morrer no mar Nas ondas verdes do mar A noite que ele não veio foi Foi de tristeza prá mim Saveiro voltou sozinho Triste noite foi prá mim É doce morrer... (2x) Saveiro partiu de noite foi Madrugada não voltou O marinheiro bonito Sereia do mar levou É doce morrer... (2x) Nas ondas verdes do mar Meu bem ele se foi afogar Fez sua cama de noivo No colo de Iemanjá É doce morrer... (2x) © Letra: Dorival Caymmi

HET IS ZOET TE STERVEN OP ZEE Het is zoet te sterven op zee In de groene golven van de zee De nacht dat hij niet kwam Het was zo triest voor mij Zijn schip kwam alleen terug Triest was de nacht voor mij Het is zoet te sterven ... (2x) Zijn schip voer 's avonds uit Kwam bij dageraad niet terug De mooie zeeman Meegenomen door een zeemeermin Het is zoet te sterven ... (2x) In de groene golven van de zee Verdronk hij, mijn geliefde Maakte zijn bruidsbed In de schoot van Yemayá Het is zoet te sterven ... (2x) © Tekst: Dorival Caymmi - eigen vertaling

PAULO BRAGANÇA: DE GEVALLEN ENGEL VAN DE FADO IS TERUG

PAULO BRAGANÇA: O ANJO CAÍDO DO FADO ESTÁ DE VOLTA

17 jaar na zijn laatste plaat presenteert Paulo Bragança de EP 'Cativo'. Hij werd in 1971 in Luanda (Angola) geboren en maakte al heel jong kennis met Fado, via zijn vader die als amateur Portugese gitaar speelde. Toen de familie terugkeerde uit Afrika, verhuisde ze naar Lissabon en kort daarna nam Paulo zijn eerste album op, in 1991. De fado-zanger choqueerde de traditionele Fado-wereld door zijn manier van kleden, leren jekkers en combat laarzen of helemaal blootsvoets zingend. Dit excentrieke beeld van Paulo Bragança werd zowat zijn handelsmerk. De internationale pers noemde hem een 'punk fadista' en het album 'Amai' uit 1994 werd opgenomen in de catalogus van de uitgeverij van David Byrne, Luaka Bop. Uiteindelijk ergerde hij zich aan de muziekindustrie en verliet Portugal.

17 anos depois do seu último disco, Paulo Bragança apresenta o EP 'Cativo'. Nasceu em Luanda (Angola) em 1971 e desde muito novo ouviu o Fado, tendo um pai que tocava como amador a guitarra portuguesa. Quando a família regressou de África, mudou para Lisboa e pouco depois Paulo gravou o seu primeiro disco, em 1991. O fadista chocava os espíritos tradicionalistas do mundo do Fado, pela forma de vestir, usando casacos de cabedal e calçando botas de combate ou cantando totalmente descalço. Esta imagem excêntrica de Paulo Bragança tornou-se uma das suas marcas. A imprensa internacional chamou-o 'fadista punk' e o álbum 'Amai', de 1994, chegou a integrar o catálogo da editora de David Byrne, a Luaka Bop. Acabou por zangar-se com a indústria musical e abandonou o país.

De 'gevallen engel' van de fado verbleef elf jaar buiten Portugal, waarvan zes zonder enig contact met niemand. Hij trok naar Londen en via andere tussenstops belandde hij uiteindelijk in Dublin. Hij zegt dat hij toen zelfs zijn naam was vergeten. In de eerste jaren van zijn 'ballingschap' leefde hij in afzondering en begon filosofie te studeren. In Ierland dook hij op in de kortfilm 'Henry and Sunny' van de Ierse regisseur Fergal Rock.

O 'anjo caído' do fado ficou onze anos fora de Portugal, seis dos quais sem manter contacto com ninguém. Foi para Londres e por outras paragens e acabando por ficar em Dublin. Diz que até do próprio nome se esqueceu. Nos primeiros anos do seu 'exílio', viveu uma vida de reclusão e depois começou a estudar filosofia. Na Irlanda participou na curta metragem 'Henry and Sunny', do realizador Irlandês Fergal Rock.

Nu is hij terug in Portugal en op de podia en de fadozanger bezweert dat het is om te blijven. Hij kwam terug, maar hij houdt hier één voet en de andere in Ierland, het land waarvan hij vindt dat het hem alles heeft gegeven. Hij is veranderd, hij is ouder, maar niet minder punk, met Dr. Martens-laarzen in plaats van blote voeten, gekleurde lokken in plaats van haar tot op de schouders en hij belooft dat deze EP slechts een voorbode is van een nieuw album. 'Rosa da Noite' is de eerste single uit dit nieuwe werk en het eerste nummer van de artiest sinds 2006.

Agora de regresso ao país e aos palcos e o fadista promete que está para ficar. Voltou, mas mantém um pé aqui e outro na Irlanda, o lugar que para ele é o país que lhe deu tudo. Está diferente, está mais velho, não está menos punk, com botas Dr. Martens em vez dos pés descalços, as madeixas descoloradas em vez do cabelo pelos ombros e promete que este EP é apenas um prelúdio de outro álbum que está por vir. 'Rosa da Noite' é o primeiro single deste novo trabalho e o primeiro tema do artista desde 2006.

ROSA DA NOITE Vou pelas ruas da noite com basalto de tristeza sem passeio que me acoite rosa negra à portuguesa. É por dentro do meu peito, triste que o silêncio se insinua, agreste. Noite, noite que despiste a ternura que me deste. Um cão abandonado, uma mulher sozinha. Num caixote entornado a mágoa que é só minha. Levo aos ombros as esquinas, trago varandas no peito, e as pedras pequeninas são a cama onde me deito. És azul claro de dia, e azul escuro de noite, Lisboa sem alegria, cada estrela é um açoite. A queixa duma gata, o grito duma porta. No Tejo uma fragata que me parece morta. Morro aos bocados por ti, cidade do meu tormento. Não nasci mas cresci aqui, sou amigo do teu vento. Por isso digo: Lisboa, amiga, cada rua é uma veia tensa, por onde corre a cantiga da minha voz que é imensa. © Letra: Ary Dos Santos

ROOS VAN DE NACHT Ik loop door de nachtelijke straten  met basalt van verdriet, geen trottoir dat me knuffelt een zwarte roos op zijn Portugees. Het zit hier vanbinnen, triest dat stilte zichzelf insinueert, grof. Nacht, nacht die misleidt de tederheid die je me gaf. Een verlaten hond, een eenzame vrouw. In een krat verstrooid de pijn die alleen de mijne is. Ik tors de straathoeken op mijn schouders, koester balkons aan mijn borst, en de kassei mozaïeken zijn het bed waarop ik lig. Je bent het lichtblauw van overdag, en het donkerblauw van de nacht, Lissabon zonder vrolijkheid, elke ster is een geseling. Het klaagzang van een kat, het knarsen van een deur. Op de Taag een fregat dat me dood lijkt. Ik sterf beetje bij beetje voor jou, stad van mijn kwelling. Ik ben hier niet geboren maar wel getogen, Ik ben een vriend van jouw wind. Daarom zeg ik: Lissabon, vriendin, elke straat is een nauwe ader, langs waar de melodie loopt van mijn stem die oneindig is. © Tekst: Ary Dos Santos - eigen vertaling

PIANIST HÉLDER BRUNO EN BELGISCHE FOTOGRAFE LIEVE TOBBACK

PIANISTA HÉLDER BRUNO E FOTÓGRAFA BELGA LIEVE TOBBACK

'A Presença, Serena e Terna' (De Aanwezigheid, Sereen en Teder) is de naam van een project met muziek van Hélder Bruno, gecomponeerd en georkestreerd voor piano, snarenkwartet en sopraan, samen met de projectie van specifieke en exclusieve foto’s van de Belgisch fotografe Lieve Tobback.

'A Presença, Serena e Terna' é o nome do espetáculo com música original de Hélder Bruno, composta e orquestrada para piano, quarteto de cordas e soprano e que conta com a projeção de fotografias específicas e exclusivas da fotógrafa belga Lieve Tobback.

De pianist werd in Coimbra geboren (1976) en begon op 9-jarige leeftijd zijn pianostudies. Vanwege zijn fascinatie voor jazz muziek, koos hij ervoor om piano te gaan studeren aan de 'Escola de Jazz do Porto', waar hij verschillende workshops en masterclasses bijwoonde van grote Portugese jazznamen als Carlos Martins, Bernardo Moreira en Bernardo Sassetti. In 2006 publiceerde hij het boek 'Jazz in Portugal (1920 - 1956)' en begon hij zijn doctoraat aan de Universiteit van Aveiro. Ondanks zijn wetenschappelijke en academische carrière stopte hij nooit met componeren. Hij werkte al met artiesten als Né Ladeiras, Jorge Palma, Nuno Guerreiro en Inês Santos.

O pianista nasceu em Coimbra (1976) e iniciou os estudos de piano aos 9 anos de idade. Devido ao seu fascínio pela música Jazz optou por estudar piano na Escola de Jazz do Porto, onde frequentou vários workshops e master classes ministrados por nomes de referência do Jazz português, tais como: Carlos Martins, Bernardo Moreira e Bernardo Sassetti. Em 2006, publicou o livro, 'Jazz em Portugal (1920 – 1956)' e iniciou o doutoramento na Universidade de Aveiro. Apesar de ter seguido carreira científica e académica nunca deixou de compor. Já trabalhou com artistas como Né Ladeiras, Jorge Palma, Nuno Guerreiro e Inês Santos.

Momenteel is Hélder dus gefocust op het project van hedendaagse klassieke muziek 'A Presença, Serena e Terna', het thema van de theatershow waarmee hij sinds juni 2016 door Portugal trok, en die ook de naam van een plaat wordt, omdat "De reactie en ontvangst van het publiek was zo positief dat ik besloot om er een plaat van te maken die moet uitkomen in maart". Op dit album werken mee: Nuno Guerreiro (zang), Marito Marques (percussie), Mafalda Camilo (sopraan), Maria Kagan en Tünde Hadady (viool), Rogério Monteiro (altvioola) en Feodor Kolpashnikov (violoncelo).

Foto Luis Santos

Atualmente Hélder está focado no projeto contemporâneo de música clássica 'A Presença, Serena e Ternae', o tema do espetáculo que Hélder Bruno tem vindo a apresentar um pouco por todo o país, desde junho de 2016, e que dá também nome ao disco, porque "A reação e o acolhimento do público tem sido de tal forma positiva que decidi avançar com a gravação do álbum, que será lançado em março". O álbum tem a participação especial de Nuno Guerreiro (cantor), Marito Marques (percussionista), Mafalda Camilo (soprano), Maria Kagan e Tünde Hadady (violinistas), Rogério Monteiro (viola d'arco) e Feodor Kolpashnikov (cello).

Foto Lieve Tobback

Op 15 en 16 maart komt Hélder Bruno naar het Q.Festival in Nederland -Amsterdam en Utrecht- voor 2 concerten (piano solo recital) die vooruitlopen op het uitbrengen van de cd in Portugal.  www.q-art.nl

No próximo mês, 15 e 16 de março, Hélder Bruno estará no Q.Festival na Holanda -em Amesterdão e Utrecht- para 2 concertos (recital piano solo) que antecipam o lançamento do cd em Portugal. www.q-art.nl