LETTERS IN STEEN EN PORTUGAL

WELKOM - SEJA BEM-VINDO

Van Jeroen Boudens leerde ik letters in steen verwerken. Muziek bracht mij naar Portugal waar ik verliefd werd op het land, zijn inwoners en fado. Van deze passies heb ik een cocktail gemaakt, met behoorlijk wat muziek toegevoegd. Welkom op deze blog waar je hopelijk ook jouw ding vindt. Het letterkappen is echter al een tijdje beperkt door een hardnekkige tendinitis...

Jeroen Boudens ensinou-me a escultura das letras em pedra. A música trouxe me a Portugal onde apaixonei-me pelo paÍs, pelos habitantes e pelo fado. Destas paixões fiz um cocktail, colocando bastante música. Seja bem-vindo neste blog e espero que vá gostar. No entant, há algum tempo a esculptura de letras tem sido limitada por uma tendinite teimosa.... (Sou belga, então peço desculpa por erros de tradução)

25 mrt 2013

20 JAAR ‘ESTAMINET SOETKIN’
‘ESTAMINET SOETKIN’ TEM 20 ANOS

Deze steen maakte ik voor Ingrid en haar dochter Sarah die in Damme het 20-jarig bestaan vieren van hun eetcafé.
Begin 1993 openden Ingrid, haar inmiddels overleden echtgenoot Patrick en dochter Sarah deze brasserie ‘aan de brug’ in Damme.
‘Estaminet Soetkin’ verwijst uiteraard naar de moeder van Tijl Uilenspiegel, de vrijzinnige volksheld die door Charles De Coster in Damme gesitueerd werd in zijn meesterlijke ‘Legende van Tijl Uilenspiegel en Lamme Goedzak’.
Het werd echter ook een nieuwe naam voor een historisch pand, gesitueerd aan de middeleeuwse Korenmarkt die verdween toen Napoleon in 1810 de Damse Vaart liet uitgraven. Vroeger was de zaak gekend als ‘Café Batavia’, uitgebaat door Franciscus De Roo die hier tevens brugdraaier was en hiervoor tol ontving.


Gravei esta pedra para Ingrid e a sua filha Sarah que celebram o 20º aniversário do seu café-restaurante em Damme.
No início de 1993 Ingrid, o seu marido Patrick (já falecido) e a sua filha Sarah abriram esta brasserie ‘à ponte’ em Damme. 
‘Estaminet Soetkin’ obviamente se refere à mãe de Tijl Ulenspiegel, o herói do povo liberal que foi localizado em Damme por Charles De Coster na sua magistral ‘Lenda de Ulenspiegel’.
Também é um novo nome para um edifício histórico, situado no Korenmarkt medieval que desapareceu em 1810, quando Napoleão mandou escavar o canal Bruges-Damme. Anteriormente o estabelecimento era conhecido como ‘Café Batávia’, dirigido por Franciscus De Roo, que também era operador da ponte e cobria a portagem.
www.estaminet soetkin
Toen was het nog Café Batavia
Antigamente era o Café Batavia

19 mrt 2013

PESSOA EN ‘BRUGGE LETTERSTAD’

PESSOA E ‘BRUGES CIDADE DE LETRAS’

René Rosseel
Aansluitend op de voorstelling van ‘Brugge Letterstad’ (zie item 2/3/2013) bladerde ik nog eens in de catalogus die werd uitgegeven voor het project ‘Een stad vol letters’ in 2002.
Blijkt dat Fernando Pessoa ook kalligrafisch aanwezig was in Brugge.
In 1995 organiseerde Jan Broes zijn vijfde internationale tentoonstelling van hedendaagse kalligrafie. Aan de deelnemende artiesten vroeg hij om ook een werk te maken met een opgelegd thema en dat was toen ‘Het heilige instinkt geen theorieën te hebben’, een fragment uit het ‘Boek der rusteloosheid’ van Pessoa. Hierbij de versie die René Rosseel maakte in steen.
Uit ‘Tabacaria’ haalde Goedele Soetewey de inleiding  voor dit ontwerp (met tekst in portugees en nederlands).
Goedele Soetwey
Após a apresentação do projeto ‘Bruges, Cidade de Letras’ (ver item de 2/3/2013) passei de novo a vista no catálogo que foi emitido para o projeto ‘Uma cidade cheia de letras’ em 2002.

Acontece que Fernando Pessoa também estava presente de maneira caligráfica em Bruges.
Em janeiro de 1995 Jan Broes organizou a sua quinta exposição internacional da caligrafia contemporânea. Pediu os artistas participantes criar também uma obra com tema obrigatório que era ‘Het heilige instinkt geen theorieën te hebben’ (‘O instinto sagrado não ter teorias’), um fragmento do ‘Livro do Desassossego’ de Pessoa. Acima a versão feito por René Rosseel, em pedra.
Goedele Soetewey usou a introdução de ‘Tabacaria’ para este desenho (com o texto em Português e Neerlandês).

11 mrt 2013


SAMUEL ÚRIA : PORTUGESE INDIE MUZIEK
SAMUEL ÚRIA : MÚSICA INDIE PORTUGUESA

De zanger, bekend om de langste bakkebaarden van de Portugese muziekscene, bracht recent zijn vierde soloplaat uit. Op ‘O Grande Medo do Pequeno Mundo’ staan 13 nummers die perfect kaderen in de a-commerciële levensvisie van de artiest. Hij maakt deel uit van FlorCaveira, een onafhankelijk label in Portugal dat jaarlijks een aantal platen buiten het traditionele commerciëel circuit uitbrengt. Een eigenzinnig en vernieuwend talent, dat niet terugschrikt voor een experiment. Zo nam hij in 2009 thuis een volledige plaat op (‘A Descondecoração de Samuel Úria’) maar dan wel op één dag. Alles werd gefilmd, kwam live op internet terwijl de kijkers suggesties per e-mail konden doorsturen.
Hoewel sommige nummers echte ballades zijn, is de ironie nooit ver weg. Enkele citaten van Samuel Úria verduidelijken veel:
   ‘...Soms gaat liefde over afkeer ... de mooiste liefdesverklaring is niet ‘ik zal voor altijd van je houden’, maar wel ‘ik zal mijn best doen om voor altijd van je te houden...’ ’.
   ‘...ik weet dat als ik moet kiezen tussen 3000 mensen die de plaat kopen omdat ik mijn eigen identiteit opgaf of 1000 die me willen zoals ik ben, dan verkies ik die 1000...’.
   ‘...Ik schaam me niet om commerciële popsongs te schrijven, ik voel dit niet aan als mezelf verkopen, maar het ligt niet in mij om te denken aan wat een song kan opbrengen terwijl ik componeer...’.
Gastmuzikanten op de cd zijn o.a. Manuel Cruz, Jorge Rivotti en António Zambujo.
Mijn voorkeur gaat echter naar het nummer ‘Eu seguro’, gezongen in duet met Márcia.


(bron/fonte: youtube.com/watch?v=SrHm-4X99fI)

O cantor, conhecido pelas patilhas mais longas da cena musical Portuguesa, lançou recentemente seu quarto álbum solo. ‘O Medo Grande do Pequeno Mundo’ contém 13 temas que se encaixam perfeitamente na perspectiva não comercial do artista. Ele é membro do movimento FlorCaveira, uma editora discográfica independente portuguesa que anualmente lança bastantes discos fora do circuito comercial tradicional.
Um talento teimoso e inovador, que não tem medo de experimentar. Assim, em 2009, escreveu e gravou, num só dia, um disco inteiro em sua casa. Tudo foi filmado e transmitido em directo pela internet, enquanto os espectadores forneciam sugestões via email.
Apesar de algumas músicas serem verdadeiras baladas, a ironia está sempre presente. Algumas citações de Samuel Úria explicam muito:
‘...Às vezes, o amor passa pelo desamor ... a maior declaração de amor que se pode fazer não é ‘vou amar-te para sempre’, mas sim ‘vou querer amar-te para sempre...’ ’.
‘...sei que, entre haver três mil pessoas que comprem o disco porque perdi a identidade ou mil porque me querem a mim, prefiro as mil...’.
‘...Não me escandalizo se escrever canções pop comerciais, não sinto que me estou a vender, mas ai de mim se pensar no que vou ganhar com um tema quando o faço...’.
Músicos convidados do CD incluem Manuel Cruz, Jorge Rivotti e António Zambujo.
Mas a minha preferência vai para o tema "Eu seguro", cantado em dueto com Márcia.

Eu Seguro
Quando o tempo for remendo,
Cada passo um poço fundo
E esta cama em que dormimos
For muralha em que acordamos,
Eu seguro
E o meu braço estende a mão que embala o muro.

Quando o espanto for de medo,
O esperado for do mundo
E não for domado o espinho
Da carne que partilhamos,
Eu seguro.
O sustento é forte quando o intento é puro.

Quando o tempo eu for remindo,
Cada poço eu for tapando
E esta pedra em que dormimos
Já for rocha em que assentamos,
Eu seguro.
Deixo às pedras esse coração tão duro.

Quando o medo for saindo
E do mundo eu for sarando
Dessa herança eu faço o manto
Em que ambos cicatrizamos
E seguro.
Não receio o velho agravo que suturo.

Abraços rotos, lassos,
Por onde escapam nossos votos.
Abraso os ramos secos,
Afago, a fogo, os embaraços
E seguro,
Alastro essa chama a cada canto escuro.

Quando o tempo for recobro,
Cada passo abraço forte
E o voto que concordámos
É o amor em que acordamos,
Eu seguro:
Finco os dedos e este fruto está maduro.

Quando o espanto for em dobro,
O esperado mais que a morte,
Quando o espinho já sarámos
No corpo que partilhamos,
Eu seguro.
O que então nascer não será prematuro.

Uníssonos no sono,
O mesmo turno e o mesmo dono,
Um leito e nenhum trono.
Mesmo que brote o desabono
Eu seguro,
Que o presente é uma semente do futuro. 
                                                         © Samuel Úria
Ik weet het zeker
Als de tijd lapwerk was,
Elke stap een diepe put
En dit bed waarin we slapen
Een vesting waarin we ontwaken,
Dan weet ik het zeker
En mijn arm strekt zich over de muur.

Als verbazing komt door schrik,
De verwachting realiteit wordt
En de doorn niet wordt verwijderd
Uit het vlees dat wij delen,
Dan weet ik het zeker.
Het houvast is sterk als de intentie zuiver is.

Als ik mijn tijd nuttig zou besteden,
Elke put zou vullen
En deze steen waarop we slapen
De rots zou zijn waar we op zitten,
Dan weet ik het zeker.
Ik laat dit koude hart aan de stenen.

Wanneer de angst verdwijnt
En ik van het mensdom afstand neem
Maak ik van het restant een mantelkap
Waarin we beiden helen
En ik weet zeker.
Ik vrees de oude wonde niet die ik hecht.

Flauwe, vermoeide knuffels,
Langs waar onze beloftes ontsnappen
Ik verbrand de droge takken,
Ik knuffel de problemen in brand
En ik weet zeker,
ik verspreid de vlam in elke donkere hoek.

Eens de tijd herwonnen is,
Elke stap een stevige knuffel
En de belofte die we maakten
De liefde is waarmee we ontwaken,
Dan weet ik zeker:
Ik kruis mijn vingers en deze vrucht is rijp.

Wanneer de verbazing wordt verdubbeld,
De verwachting de dood overstijgt,
Wanneer we de doorn verwijderen
Uit het lichaam dat we delen,
Dan weet ik het zeker.
Wat dan geboren wordt zal niet prematuur zijn.

Eenstemmig in de slaap
Dezelfde bende en dezelfde meester,
Een ledikant en geen troon.
Zelfs al brengt het diskrediet
Ik weet zeker,
Dat het heden een kiem van de toekomst is.
                                        © Samuel Úria - eigen vertaling

2 mrt 2013

PROJECT ‘BRUGGE LETTERSTAD’ VOORGESTELD
PROJECTO ‘BRUGES CIDADE DE LETRAS’ APRESENTADO

Vorige donderdag werden in het Provinciaal Hof te Brugge twee toekomstvisies voor de stad voorgesteld. Enerzijds profileert Brugge zich met het project ‘Handmade in Brugge’ als stad van baanbrekend vakmanschap, geworteld in een eeuwenoude traditie én tegelijk inzettend op creatie en innovatie.
Anderzijds gaat het project ‘Brugge Letterstad’ meer specifiek in op de mogelijkheid om van Brugge opnieuw een wereldcentrum voor letterkunst te maken, net zoals de handschriften en miniaturen uit de Brugse scriptoria in de middeleeuwen de wereld veroverden.             
En het dient gezegd, voor ‘Brugge Letterstad’ zijn de funderingen aanwezig. In de voorbije dertig jaar is Brugge uitgegroeid tot een  internationaal trefpunt op vlak van kalligrafie, letterbeeldhouwen en letterontwerp. Studenten uit de hele wereld komen zich in Brugge vervolmaken in de kalligrafie en anderzijds worden Brugse letterkunstenaars wereldwijd gevraagd voor opleiding. De basis voor dit alles is grotendeels aan drie personen te danken.
In de eerste plaats Jef Boudens (1926-1990), de eerste moderne kalligraaf van België. Hij leidde een hele generatie Vlaamse kalligrafen op en zijn vijf kinderen erfden zijn passie. De zonen Pieter, Jeroen en Kristoffel specialiseerden zich in het letterbeeldhouwen terwijl zijn dochters Joke en Liesbet zich op de kalligrafie toelegden. Alle 5 worden ze als wereldautoriteiten in hun vakgebied beschouwd.
Er was ook Jan Broes die eind vorige eeuw internationaal vermaarde kalligrafen en letterkappers naar Brugge bracht op diverse tentoonstellingen, met als hoogtepunt het prestigieuze project ‘Een stad vol letters’ in het kader van ‘Brugge  2002, Culturele Hoofdstad van Europa’.
Als derde pijler is er Brody Neuenschwander, de Amerikaanse internationaal befaamde kalligraaf die al 20 jaar in Brugge woont.
In de loop van afgelopen jaar bracht BEN (Brugs Erfgoednetwerk) mensen uit diverse disciplines samen om de basis van het project uit te werken. De Amerikaan formuleerde zijn visie als volgt: “Er leven en werken hier meer professionele kalligrafen en letterbeeldhouwers dan in andere Europese steden en nergens anders vind je zoveel kwalitatief hoogstaande opleidingen. Dit is het resultaat van bijna veertig jaar toegewijde inspanning en passie van een harde kern van professionele letterkunstenaars
Als letterkapper maakt Kristoffel Boudens deel uit van het project. Uit zijn visie volgend fragment: “Wat specifiek mijn vakgebied betreft, zou ik op onopvallende wijze de functionele belettering extra aandacht geven. Straatnamen, huisnummers en gevelbelettering kunnen een stadsbeeld een unieke stempel geven.
De voorstelling van deze toekomstvisie wordt gecombineerd met een expo die middels werk van fotograaf Alain Meessen en videograaf Jasper Van het Groenewoud Brugge voorstelt als stad van baanbrekend vakmanschap. De tentoonstelling loopt nog tot 19 maart in het Provinciaal Hof (Markt 3, Brugge) en is gratis toegankelijk
De aanzet is gegeven, hopelijk geraakt Brugge op die manier van de perceptie af dat alles hier in de middeleeuwen is blijven stil staan. 


Na quinta-feira passada, na Corte Provincial em Bruges, foram apresentadas duas visões do futuro para a cidade. Por um lado Bruges perfila-se no projecto ‘Handmade em Bruges’ como cidade de artesanato pioneiro, enraizada em uma tradição secular e ao mesmo tempo acentuando a criação e a inovação.
Por outro lado, o projecto ‘Bruges Cidade de Letras’ trabalha mais especificamente na possibilidade de tornar Bruges novamente num centro mundial da arte da letra, assim como os manuscritos e as miniaturas das scriptoria brugenses conquistaram o mundo na Idade Média.
E isso deve ser dito, existem as fundações para ‘Bruges Cidade de Letras’. Nos últimos trinta anos, Bruges tornou-se um ponto de encontro internacional em termos de caligrafia, escultura de letras e design de letras. Por um lado estudantes de todo o mundo vêm aperfeiçoar a caligrafia em Bruges e por outro lado os artistas brugenses são convidados no mundo inteiro para formação.
Três pessoas foram em grande parte as responsáveis para isso.
Primeiro Jef Boudens (1926-1990), o primeiro calígrafo moderno da Bélgica. Ele formou uma geração inteira de calígrafos flamengos e os seus cinco filhos herdaram a paixão. Os filhos Pieter, Jeroen e Kristoffel especializaram-se na escultura de letras enquanto as filhas Joke e Liesbet aplicaram-se na caligrafia. Cada um dos 5 é considerado autoridade mundial na sua área.
Houve também Jan Broes que, no final do século passado, levou calígrafos e escultores de letras de renome internacional a Bruges para várias exposições, culminando com o prestigioso projecto ‘Uma cidade cheia de letras’ no contexto de ‘Bruges 2002, Capital Europeia da Cultura’.
O terceiro pilar é Brody Neuenschwander, o calígrafo americano famoso que já vive em Bruges há 20 anos.
Durante o ano passado a BEN (Rede do património brugense) reuniu pessoas de várias disciplinas para a construir a base do projecto. O americano formulou a sua visão da forma seguinte: “Aqui vivem e trabalham mais calígrafos e escultores de letras profissionais do que em outras cidades europeias e em nenhum outro lugar se pode encontrar tantas formações de qualidade. É o resultado de quase 40 anos de esforço dedicado e paixão de um núcleo duro de artistas de letras profissionais "
Sendo escultor de letras Kristoffel Boudens faz parte do projecto. Um fragmento da sua visão: “Na minha área específica queria prestar atenção extra, de maneira discreta, à rotulação funcional de letras. Placas identificativas de ruas, números de casas e letras nas fachadas podem dar uma identidade única à paisagem urbana.
A apresentação desta visão é combinada com uma exposição, que através do trabalho do fotógrafo Alain Meessen e do  videógrafo Jasper Van het Groenewoud apresenta Bruges como uma cidade de artesanato pioneiro. A exposição vai até o dia 19 de março na Corte Provincial (Markt 3 em Bruges) e a entrada é gratuita.
O início é dado e esperemos que Bruges assim perca a percepção de uma cidade onde tudo parou na Idade Média.