LETTERS IN STEEN EN PORTUGAL

WELKOM - SEJA BEM-VINDO

Van Jeroen Boudens leerde ik letters in steen verwerken. Muziek bracht mij naar Portugal waar ik verliefd werd op het land, zijn inwoners en fado. Van deze passies heb ik een cocktail gemaakt, met behoorlijk wat muziek toegevoegd. Welkom op deze blog waar je hopelijk ook jouw ding vindt. Het letterkappen is echter al een tijdje beperkt door een hardnekkige tendinitis...

Jeroen Boudens ensinou-me a escultura das letras em pedra. A música trouxe me a Portugal onde apaixonei-me pelo paÍs, pelos habitantes e pelo fado. Destas paixões fiz um cocktail, colocando bastante música. Seja bem-vindo neste blog e espero que vá gostar. No entant, há algum tempo a esculptura de letras tem sido limitada por uma tendinite teimosa.... (Sou belga, então peço desculpa por erros de tradução)

18 nov 2016

GISELA JOÃO BRENGT NIEUWE CD 'NUA' NAAR BELGIË
GISELA JOÃO TRAZ NOVO CD 'NUA' À BÉLGICA
Met een zeer aparte stem en uitzonderlijke presence maakt Gisela João al enkele jaren furore in het fado circuit. Afkomstig van Barcelos raakt ze al heel vroeg geïnteresseerd in fado. Hierover zei ze: “Ik heb zeven broers en zussen en al heel jong zorgde ik voor hen. Ik lachte altijd, maar soms was ik erg triestig want ik wilde ook spelen. Op een dag bij de afwas hoorde ik op de radio ‘Que Deus me Perdoe’, van Amália. Het ging als volgt: ‘Als mijn gesloten ziel/ Zich kon tonen/En wat ik in stilte lijd/ Zou kunnen vertellen/ Dan zou iedereen zien/ Hoe ongelukkig ik ben/ Hoe zeer ik geluk veins/ Hoe ik ween al zingend…’ En ik dacht: dat ben ik”. Ze kocht een cassette van Amália en alleen in haar kamer begon ze te zingen.
Já há alguns anos que Gisela João, com uma voz muito distinta e uma presença excecional, torna-se bastante popular no circuito do fado. É de Barcelos e desde muito cedo estava interessado no fado. Sobre isso ela disse: “Tenho seis irmãos mais novos e desde a primária que tomei conta deles. Estava sempre a rir, mas às vezes estava triste porque também queria brincar. Um dia estava a lavar a loiça e ouvi na rádio ‘Que Deus me Perdoe’, da Amália. Aquilo dizia: ‘Se a minha alma fechada/ Se pudesse mostrar/ E o que eu sofro calada/ Se pudesse contar/ Toda a gente veria/ Quanto sou desgraçada/ Quanto finjo alegria/ Quanto choro a cantar…’. E pensei: esta sou eu”. Comprou uma cassete de Amália e no quarto dela cantava.

Op haar zeventiende trok ze naar Porto voor een cursus mode design, en daar kreeg ze een contract in het fadohuis ‘O Fado’. In 2011 nam ze een plaat op met Atlantihda, één van die projecten die nieuwe wegen zoeken voor de fado en waarmee ze ook in Brugge te gast was op Klinkers. Dan gaat het snel, ze ontmoet Helder Moutinho, die haar overhaalt om naar Lissabon te komen zingen en ook haar manager wordt. Ze houdt aan een dans-fado project een vriendschap over met Anne Teresa de Keersmaeker en zingt ondertussen in het prestigieuse fadohuis Senhor Vinho. Ze brengt in 2013, op haar dertigste, haar eerste cd uit die door een meerderheid van Portugese critici beschouwd werd als het belangrijkste debuutalbum van de 21ste eeuw. De plaat werd onderscheiden met de Prijs José Afonso waarbij de jury oordeelde dat “het misschien niet overdreven is om deze stem als het beste te beschouwen sinds Amália”.
Com dezassete anos ela foi para Porto para um curso de design de moda, e aí recebeu um contrato na casa O Fado. Em 2011 gravou um álbum com os Atlantihda, um desses projetos que estão à procura de novos caminhos para o fado e com o qual atuou no festival Klinkers em Bruges. A partir daí tudo corre rápido, encontra Helder Moutinho, que a convence a ir cantar em Lisboa e também torna-se o seu empresário. Um projeto dança-fado resulta numa amizade com Anne Teresa de Keersmaeker e entretanto ela canta na prestigiosa casa de fado Senhor Vinho. Em 2013, com quase trinta anos, lançou o seu primeiro CD que foi considerado pela grande maioria dos críticos nacionais o mais importante disco de estreia de um artista português no século XXI. O disco foi distinguido com o Prémio José Afonso, o júri considerando que “talvez não seja exagero considerar a melhor voz que já apareceu depois de Amália.

Vorige week, drie jaar na haar debuut album, bracht Gisela João haar lang verwachte tweede plaat uit. ‘Nua’ is de titel en zo stelt ze zich ook voor op de hoes. Ze zegt hierover dat de zich ‘ontkleed heeft’ en voor de plaat op zoek ging naar nummers waar ze van houdt, eraan toevoegend dat het fado’s zijn zoals ze die aanvoelt en graag zingt. Op de plaat presenteert de artieste 13 fado’s, werk van Alexandre O'Neill, Cecília Meireles, David Mourão-Ferreira en de Braziliaan Cartola, originele nummers van de rapster Capicua, Ana Sofia en Frederico Pereira, evenals klassiekers en tradicionals uit het repertorium van Beatriz da Conceição en Amália Rodrigues. Ze eindigt met ‘Llorona’, een schitterende cover van de traditionele Mexicaanse ‘ranchera’ die voor altijd verbonden bijft met Chavela Vargas en die hier pure fado wordt.
Na semana passada, três anos depois do álbum de estreia, Gisela João lançou o seu muito aguardado segundo disco. ‘Nua’ é o título e é assim que se apresenta na capa. Ela diz que se ‘despiu’ e procurou para o disco canções das quais gosta, explicando que são fados tal como ela os sente e gosta de cantar. No disco a artista apresenta 13 fados, obra de Alexandre O'Neill, Cecília Meireles, David Mourão-Ferreira e o brasileiro Cartola, inéditos da rapper Capicua, Ana Sofia e Frederico Pereira tal como temas clássicos e tradicionais do repertório de Beatriz da Conceição e Amália Rodrigues. Termina com ‘Llorona’, interpretação brilhante da ‘ranchera’ tradicional mexicana que fica para sempre ligada a Chavela Vargas e que se torna aqui num fado puro.


LABIRINTO OU NÃO FOI NADA
Talvez houvesse uma flor
Aberta na tua mão.
Podia ter sido amor,
E foi apenas traição.

É tão negro o labirinto
Que vai dar à tua rua…
Ai de mim, que nem pressinto
A cor dos ombros da Lua!

Talvez houvesse a passagem
De uma estrela no teu rosto.
Era quase uma viagem:
Foi apenas um desgosto.

É tão negro o labirinto
Que vai dar à tua rua…
Só o fantasma do instinto
Na cinza do céu flutua

Tens agora a mão fechada;
No rosto, nenhum fulgor.
Não foi nada, não foi nada:
Podia ter sido amor
© David Mourão-Ferreira
LABYRINTH OF HET WAS NIETS
Misschien was er een bloem
Open in jouw hand.
Het had liefde kunnen zijn,
En was slechts bedrog.

Zo donker is het labyrint
Dat uitgeeft op jouw straat
Wee mij, die niet eens de kleur van
De schouders van de Maan aanvoel!

Misschien was er de passage
Van een ster op jouw gezicht.
Het was bijna als een reis;
Was slechts hartenpijn.

Zo donker is het labyrint
Dat uitgeeft op jouw straat
Slechts de schim van het instinct
Trekt door het grijze van de lucht.

Nu is jouw hand gesloten;
Geen glans op jouw gezicht.
Het was niets, helemaal niets;
Het had liefde kunnen zijn
© David Mourão-Ferreira - eigen vertaling

15 nov 2016

AS 3 MARIAS’ VOOR EEN NIEUWE UITDAGING
AS 3 MARIAS’ FRENTE A UM NOVO DESAFIO
De groep met basis in Porto bestaat uit Cristina Bacelar (gitaar en zang), Fátima Santos (accordeon) en EIanina Khmelik (viool), werd opgericht in 2008 en heeft al twee albums op het palmares. Terwijl het debuut album (‘Quase a Primeira Vez’-2009) zowat doorging als een laboratorium van muzikale ervaringen, voornamelijk op basis van de tango, presenteerde de band op de tweede plaat (‘Bipolar’-2013) verschillende muzikale stijlen. De tango is er nog steeds met een fantastische versie van ‘Libertango’ (van Astor Piazzolla), maar het album is ook een fusie van fado, bossa nova, jazz, flamenco en rock en kreeg best lovende kritieken. Bovendien bracht de band ook hulde aan het gouden tijdperk van de lichte Portugese muziek (tussen 1965 en 1975), met de medewerking van Simone de Oliveira in het nummer ‘No teu poema’.
O grupo com base na cidade do Porto é composto por Cristina Bacelar (guitarra e voz), Fátima Santos (acordeão) e EIanina Khmelik (violino), formou-se em 2008 e conta já com dois álbuns no seu percurso. Enquanto o álbum de estreia (‘Quase a Primeira Vez’-2009) quase serviu como laboratório de experiências musicais, baseado principalmente no tango, já no segundo (‘Bipolar’-2013) a banda apresentou vários estilos musicais. O tango continua lá com uma fabulosa versão de ‘Libertango’ (de Astor Piazzolla), mas o álbum também é uma fusão de fado, bossa-nova, jazz, flamenco e rock e recebeu as melhores críticas. Além disso, a banda homenageou a época de ouro da canção ligeira portuguesa (entre 1965 e 1975) com a participação de Simone de Oliveira no tema ‘No teu poema’.

Depois’ wordt het derde album van de groep en As 3 Marias willen een nieuwe cyclus, een nieuwe uitdaging aangaan. Deze nieuwe muzikale ervaring staat onder productie van Nuno Gonçalves (The Gift) en wordt een plaat waarop pop en elektronica in gravitatie gaan met de akoestische instrumenten. Nummers in het Portugees, waarvan de instrumentale melodieën en zang samengaan met de plastische klanken van de elektronica.
Depois’ é o terceiro álbum da banda e As 3 Marias querem iniciar um novo ciclo, um novo desafio. Esta nova experiência musical conta com a produção de Nuno Gonçalves (The Gift) e será um disco no qual a pop e a eletrónica vão gravitar com os instrumentos acústicos. Canções em português cujas melodias dos instrumentos e da voz se envolvem com a plasticidade sonora da eletrónica.

Ruga de Expressão’ werd gekozen als debuut single voor dit nieuwe album, dat begin 2017 uitkomt. De video werd opgenomen in het Casa da Música in Porto. Het is een tijdloos nummer, een liefdeslied, een video van hoop ....
Ruga de Expressão’ é o single de apresentação escolhido deste novo álbum que sairá no inicio de 2017. O vídeo foi gravado na Casa da Música no Porto. É uma canção sem idade, uma canção de amor, um vídeo de esperança....

 
LETTERS SPREKEN IN HAALTERT
LETRAS FALAM EM HAALTERT


4 nov 2016

SARDINES MET UW GEBOORTEJAAR IN LISSABON
SARDINHAS COM SEU ANO DE NASCIMENTO EM LISBOA
De Fantastische Wereld van de Portugese Sardien: op de Rossio is een circus van conserven geopend. Na haar winkel met paling opende Comur een zaak die gewijd is aan de sardines.
O Mundo Fantástico da Sardinha Portuguesa: abriu no Rossio um circo de conservas. Depois da loja das enguias, a Comur inaugurou em Lisboa um espaço dedicado às sardinhas.

In het nieuwe circus van Lissabon zijn er geen clowns, jongleurs, goochelaars of trapeze kunstenaars, maar wel veel kleur, muziek, draaimolens, een miniatuur reuzenrad en sardines in blik. Ja, u leest het goed, sardines in blik. Het heet De Fantastische Wereld van de Portugese Sardien, werd gisteren geopend, en is in handen van Comur, de Conservenfabriek van Murtosa. Het is hun tweede winkel van eigen huismerk in Lissabon. Nadat in maart in de benedenstad een zaak werd opgestart met alleen gemarineerde paling, opent Comur nu een winkel waar alleen sardines in olijfolie te koop zijn. Hoewel hiervan 100 verschillende blikken aangeboden worden, is de inhoud altijd hetzelfde: 160 gram sardines in olijfolie.
No novo circo de Lisboa não há palhaços, malabaristas, mágicos ou trapezistas. Mas tem muita cor, música, carrosséis, uma roda gigante em miniatura e conservas de sardinha. Sim, leu bem, conservas de sardinha. Chama-se O Mundo Fantástico da Sardinha Portuguesa, abriu ontem, e pertence à Comur, a Fábrica de Conservas da Murtosa. Esta é a segunda loja própria da marca em Lisboa. Depois de em Março ter inaugurado um espaço na Baixa só com enguias em escabeche, agora a Comur abre uma loja onde apenas pode comprar sardinha em azeite. Apesar de existirem 100 latas diferentes, o conteúdo é sempre o mesmo: 160 gramas de sardinha em azeite.

100 verschillende blikken? Inderdaad, de winkel is opgedeeld in decades en voor elk jaar (van 1916 tot 2016) is er een specifiek blik waarop een interessante gebeurtenis en geboortedata vermeld worden. Bijvoorbeeld, dat van 1954 verwijst naar de inhuldiging van het Estádio da Luz en de geboorte van John Travolta en Oprah Winfrey. In 1982 ging de film ‘E.T. The Extra-Terrestrial’ in première, werd prins William geboren en de voetballer Kaká. Als de selectie van bepaalde jaren niet bevalt kan u een suggestie achterlaten in de hoge hoed die zich in de winkel bevindt. Binnen mogen foto's genomen worden, maar wat meest succes heeft sinds de opening zijn de hoge hoeden met horloges die deel zullen uitmaken van de outfit van het winkelpersoneel. De etalage doet alle voorbijgangers op de Rossio halt houden, voor het merendeel toeristen die binnen blikken gaan kopen aan 5 € per stuk.
100 latas diferentes? Sim, a loja está dividida por décadas e para cada ano (de 1916 a 2016) existe uma lata especifica onde se assinala um acontecimento e um nascimento marcantes. Por exemplo, a de 1954 refere a inauguração do Estádio da Luz e também o nascimento de John Travolta e Oprah Winfrey. Já em 1982 estreou o filme de ‘E.T. - O Extraterrestre’, nasceu o príncipe William e o jogador Kaká. Se não gostar do acontecimento escolhido para algum dos anos pode deixar uma sugestão na cartola que encontra dentro do espaço. No interior está à vontade para tirar fotografias a tudo, mas o que tem feito mais sucesso desde a abertura são as cartolas com relógios que vão fazer parte do outfit dos empregados. A montra tem feito parar todas as pessoas que passam pelo Rossio, na maioria turistas que entram e compram as conservas, até porque cada lata custa 5€.

Makreelfilets, forel, gerookte zalm, octopus, inktvis, mosselen, tonijn en kabeljauw zitten ook in het gamma van Comur. Wie weet wordt hiervoor binnen een paar maanden ook niet een aparte winkel gerealiseerd.
Filetes de cavala, truta, salmão fumado, polvo, lulas, mexilhões, atum e bacalhau são outras das conservas que fazem parte do portfolio da Comur. Quem sabe daqui a uns meses não ganham uma loja própria também.

(bron/fonte: www.nit.pt)


2 nov 2016

CAFÉ D'ALMA’ MET GELIJKNAMIG DEBUUTALBUM
CAFÉ D’ALMA’ COM ÁLBUM HOMÓNIMO DE ESTREIA
De gitarist en componist Nicholas Ratcliffe startte in 2013 ‘Café d'Alma’ met de intentie de roots van de Portugese muziek te ontrafelen. In het brede universum dat Lusitaanse muziek beslaat, probeert hij fado, folklore en traditionals samen te brengen in een nieuwe muzikale taal.
O guitarrista e compositor Nicholas Ratcliffe fundou Café D’Alma em 2013 com a intenção de de explorar as raízes da música portuguesa. Nesse vasto universo, que compõe a música lusitana, quis que o fado, o folclore e a canção coexistissem procurando uma nova linguagem musical.

Hij had voordien al de zangeres Nádia Sousa ontmoet, toen die klassiekers uit de Franse muziek bracht in duet met Vitorino de Almeida. Ze had haar buitengewone veelzijdigheid al bewezen op platen van Spelling Nadja en Pedro e os Lobos en accepteerde de uitnodiging voor het toen nog naamloos project. Aan fado, folklore en traditionals werden nu, onder andere, een vleugje cabaret, flamenco, Frans chanson en klassieke muziek toegevoegd…
Já tinha encontrado a cantora Nádia Sousa quando ela interpretava clássicos da música Francesa em dueto com Vitorino de Almeida. Já tinha provado a sua extraordinária versatilidade em discos com Spelling Nadja e Pedro e os Lobos, aceitou o convite e abraçou o projeto, ainda sem nome. Ao fado, folclore e canção juntava-se agora, entre outros, um cheirinho a cabaret, flamenco, ‘chanson’ Francesa e música clássica…

Stelden zich ook beschikbaar: Jaime Ferreira (bas), Bárbara Santos (cello) en Susana Amaral, accordeoniste bij de groep Sete Saias, waarmee ze zeven platen opnam. Later wordt Amaral vervangen door Sandrine Clémente, een accordeoniste die met haar ervaring in Franse muziek indruk maakte op de groep.
Mostraram-se também disponíveis: Jaime Ferreira (baixo), Bárbara Santos (violoncelo) e Susana Amaral, acordeonista no grupo Sete Saias, com quem gravou sete discos. Mais tarde Amaral foi substituída por Sandrine Clémente, uma acordeonista cuja experiência com a música francesa muito agradou ao grupo.

In juli bracht Café d’ Alma haar gelijknamig debuutalbum op de markt.
Em julho Café D’Alma editou o seu álbum homónimo de estreia.