LETTERS IN STEEN EN PORTUGAL

WELKOM - SEJA BEM-VINDO

Van Jeroen Boudens leerde ik letters in steen verwerken. Muziek bracht mij naar Portugal waar ik verliefd werd op het land, zijn inwoners en fado. Van deze passies heb ik een cocktail gemaakt, met behoorlijk wat muziek toegevoegd. Welkom op deze blog waar je hopelijk ook jouw ding vindt. Het letterkappen is echter al een tijdje beperkt door een hardnekkige tendinitis...

Jeroen Boudens ensinou-me a escultura das letras em pedra. A música trouxe me a Portugal onde apaixonei-me pelo paÍs, pelos habitantes e pelo fado. Destas paixões fiz um cocktail, colocando bastante música. Seja bem-vindo neste blog e espero que vá gostar. No entant, há algum tempo a esculptura de letras tem sido limitada por uma tendinite teimosa.... (Sou belga, então peço desculpa por erros de tradução)

14 mrt 2019

NOA: JAZZ, FADO, MPB EN EEN VIOOL
NOA: JAZZ, FADO, MPB E UM VIOLINO
Noa maakte al heel vroeg kennis met de wereld der kunsten. Zij trok op haar 6de naar het klassieke ballet en studeerde als zestienjarige af aan de Royal Academy of Dancing. Ondergedompeld in de sfeer van de Muziekacademie van Vilar do Paraíso in Vila Nova de Gaia kiest ze op haar 10de voor viool als hoofd instrument, omdat "...ze thuis geen plaats had voor een harp...".
Noa está desde cedo envolvida no mundo das artes. Ingressa aos 6 anos no ballet clássico onde, aos 16 anos, termina o curso pela Royal Academy of Dancing. Imbuída pelo ambiente da Academia de Música de Vilar do Paraíso, em Vila Nova de Gaia, escolhe o violino como instrumento principal aos 10 anos porque “...não tinha casa para colocar uma harpa...”.

Opgegroeid in een artistieke familie, begint ze samen met haar vader te componeren en ze voelt de noodzaak om een plek te vinden waar haar voorliefde voor poëzie samen kan gaan met het plezier zich muzikaal uit te leven. Niet alleen liefhebber van Braziliaanse muziek en klassieke jazz, maar ook van warmere ritmes, combineert Noa verschillende stijlen uit haar muzikale opleiding. De artieste leeft in een multiculturele moderniteit, waar alles samenkomt met de bedoeling de rijkdom van woorden te valoriseren, zowel met haar stem als met de snaren van haar viool. Vanwege die verfijnde mix van goede smaak werd Noa in 2018 als één van de eerste Portugese artiesten uitgenodigd om op te treden op het iconische Montreux Jazz Festival in Zwitserland. Ze stond er samen op de affiche met namen als Jamie Cullum, Gregory Porter en Iggy Pop.
Crescida numa família sensível às artes, começa a compor juntamente com o seu pai e sente a necessidade de transição para um lugar onde o seu gosto pela poesia se conjuga com o prazer de se expressar através da música. Não só amante da música brasileira e do jazz clássico mas também dos ritmos mais quentes, Noa funde diferentes estilos que estiveram presentes no seu crescimento musical. A artista vive de uma modernidade multicultural, onde tudo se cruza com a intenção de valorizar a riqueza das palavras, quer através da voz quer através das cordas do seu violino. Em 2018, devido a esta refinada mescla de bom gosto, Noa foi uma das primeiras artistas Portuguesas a ser convidada a atuar no emblemático, Montreux Jazz Festival na Suíça. Encontrou no cartaz nomes como Jamie Cullum, Gregory Porter e Iggy Pop.

Onlangs presenteerde Noa haar tweede album, 'Cicatriz', een kruising tussen hedendaagse fado, MPB (populaire Braziliaanse muziek) en Zuid-Amerikaanse muziek in het algemeen, zoals in het titelnummer.
Recentemente Noa apresentou o seu segundo álbum, 'Cicatriz', um cruzamento entre o fado contemporâneo, MPB (música popular brasileira) e música sul-americana em geral, como no tema titular. 

Na haar optreden op het Montreux Jazz Festival werd de tweede single van het album uitgebracht, 'A segunda vida das coisas'. Dit nummer zet in op de fascinerende eenvoud van harmonie tussen Noa's stem en de piano van André Sarbib, één van de grootste referenties in de Portugese Jazz-wereld.
Depois da actuação no Montreux Jazz Festival foi lançado o segundo single do álbum, 'A segunda vida das coisas'. Esta canção assenta na cativante simplicidade harmónica entre a voz de Noa e o piano de André Sarbib, uma das maiores referências do universo Jazz Português.

6 mrt 2019

SUSANA TRAVASSOS TEGEN HUISELIJK GEWELD
SUSANA TRAVASSOS CONTRA A VIOLÊNCIA DOMÉSTICA

De singer-songwriter, accordeoniste, pianiste en dichteres uit de Algarve heeft zojuist haar tweede album 'Pássaro Palavra' uitgebracht. Op haar eerste plaat (‘Oi Elis’, een eerbetoon aan de geweldige Braziliaanse zangeres) had Susana Travassos al haar eigen stijl gedefinieerd, waarbij ze haar muzikale en affectieve banden met Brazilië en Latijns-Amerika verraadde. Wereldmuziek met invloeden uit jazz, fado, MPB (Braziliaanse Pop), Portugese en Zuid Amerikaanse muziek. Ze was eerder al finalist in het Songfestival RTP1 in 2018 met een nummer van de Angolese zangeres Aline Frazão.
A cantautora, acordeonista, pianista e poeta, oriunda do Algarve, acaba de editar o seu segundo álbum, ‘Pássaro Palavra’. No primeiro disco (‘Oi Elis’, um tributo à grande cantora brasileira), Susana Travassos já tinha definido o seu próprio estilo, revelando laços musicais e afetivos com o Brasil e com a América Latina. Música do mundo que tem jazz, tem fado, tem MPB, tem música portuguesa, tem América do Sul. Ela foi finalista no Festival da Canção RTP1 em 2018 com uma música da cantora angolana Aline Frazão.

Haar tweede album werd opgenomen in Buenos Aires en bevat naast eigen composities ook onuitgebrachte nummers van Luísa Sobral, Mili Vizcaíno en Melody Gardot. Het is een plaat met nadruk op het vrouwelijke, die in gaat op kwesties als huiselijk geweld, één van de grote nationale plagen. Dat is ook de reden waarom de Portugese overheid 7 maart, de vooravond van Internationale Vrouwendag , heeft vastgelegd als ‘Nationale Dag van Strijd voor Slachtoffers van Huiselijk Geweld’. Susana Travassos linkt zich aan deze Dag van Strijd met de single 'Não Doeu', een compositie van Luísa Sobral, die een uitdaging vormt voor een nieuw bewustzijn over huiselijk geweld, “een sterk en tegelijkertijd delicaat nummer, met verfijnde arrangementen, met een subtiele en toch bijtende tekst die de gevoelens verwoordt van de vrouw die in een gewelddadige relatie blijft zonder nog een uitweg te vinden”. De verenigingen APAV (Associação Portuguesa de Apoio à Vítima), União Brasileira de Mulheres, Instituto Nacional de Las Mujeres da Argentina en het Instituição Equatoriana PreViMujer – Prevención de la Violência contra las Mujeres, zullen gebruik maken van dit nummer en verenigen zich bij de lancering van de plaat, overtuigd van de relevantie voor de sensibilisering van dit sociaal probleem.
O seu segundo álbum foi gravado em Buenos Aires e inclui, além de composições próprias, canções inéditas de Luísa Sobral, Mili Vizcaíno e Melody Gardot. É um disco com a tónica no feminino, abordando temas como a violência doméstica, um dos maiores flagelos nacionais. Por isso o governo marcou para 7 de março, véspera do Dia Internacional da Mulher, um Dia de Luto Nacional pelas Vítimas de Violência Doméstica. Susana Travassos associa-se a este Dia de Luto com o single ‘Não Doeu’, uma composição de Luísa Sobral, sendo um desafio a uma nova consciência sobre violência doméstica, um tema forte e ao mesmo tempo delicado, de arranjos sofisticados, com uma letra subtil e ao mesmo tempo pungente, que narra o sentimento da mulher que permanece numa relação abusiva sem conseguir encontrar uma saída”. As instituições APAV (Associação Portuguesa de Apoio à Vítima), União Brasileira de Mulheres, Instituto Nacional de Las Mujeres da Argentina e a Instituição Equatoriana PreViMujer – Prevención de la Violência contra las Mujeres farão uso desta música e unem-se a este lançamento do disco, reconhecendo a relevância para a sensibilização desta problemática social.

Met haar zachte en tedere stem is Susana Travassos een vertolkster van grote klasse en zeker een naam met grote toekomst in de Portugese muziekwereld.
Com a sua voz doce e terna, Susana Travassos é uma intérprete com grande categoria e certamente, um nome que vai surgir em grande no mundo musical português.
NÃO DOEU
Não doeu, já não dói
Já passou, já foi
Não sofri, nem ouvi
Nem dei por ti

Resta-me a espera pelo beijo do perdão
Beijo que cega, que engana a solidão
Não chorei, não gemi
Não gritei, não senti
Não te olhei, não quis ver
É mais fácil esquecer

Resta-me a espera pelo beijo do perdão
Beijo que cega, que engana a solidão.
© Letra: Luísa Sobral
HET DEED GEEN PIJN
Het deed geen pijn, doet geen pijn meer
Het is al over, weer voorbij
Ik heb niet afgezien, niets gehoord
Ik heb niet eens op jou gelet

Blijft het wachten op de kus van vergeving
De kus die verblindt, eenzaamheid verdoezelt
Ik heb niet gehuild, niet geklaagd
Ik heb niet gegild, niets gevoeld
Ik keek niet naar jou, wilde jou niet zien
Maakt het makkelijker te vergeten

Blijft het wachten op de kus van vergeving
De kus die verblindt, eenzaamheid verdoezelt
© Tekst: Luísa Sobral - eigen vertaling

1 mrt 2019

XINOBI & GISELA JOÃO: ELEKTRONISCHE FADO
XINOBI & GISELA JOÃO: FADO ELETRÓNICO

Fado zangeres Gisela João ging een paar maanden terug nog in duet met hip hop artiest Stereossauro, op diens album ‘Bairro da Ponte’ (zie ook item van 6 december 2018 op deze blog),  maar de zangeres heeft ook iets met elektronische muziek. In 2012 -ze was toen nog vocaliste bij de groep Atlantihda- kwam dit hier al ter sprake toen ze samen met de bekende Amerikaans-Chileense elektronica-artiest NicolasJaar op het podium stond.
Há alguns meses a fadista Gisela João cantou um dueto com o artista hip hop Stereossauro, no álbum dele ‘Bairro da Ponte’ (veja o item do 6 de dezembro de 2018 nest blogue), mas a cantora também gosta da música eletrónica. Em 2012 -quando ainda era vocalista dos Atlantihda- foi mencionado neste blog em 2012, quando ela esteve no palco com Nicolas Jaar, o conhecido artista americano-chileno de eletrónica.

Deze keer is de zangeres een stap verder gegaan en heeft ze een single opgenomen samen met Xinobi, het alter ego van Bruno Cardoso, een internationaal gerenommeerde artiest van de elektronische muziek scene. Met Jaar zong ze een klassieker van Zeca Afonso, ‘Os Vampiros’, deze keer gaat het om het nummer ‘Fado para esta noite’, de beginsong van haar laatste cd ‘Nua’. Het is eigenlijk een klassieker uit de fado die al door fadistas als Beatriz de Conceição en Lenita Gentil op plaat werd gezet.
Desta vez, a cantora deu um passo adiante e gravou um single com Xinobi, o alter ego de Bruno Cardoso, artista reconhecido internacionalmente na cena da música eletrónica. Com Jaar, ela cantou um clássico de Zeca Afonso, 'Os Vampiros', desta vez trata-se da música 'Fado para esta noite', a faixa de abertura do segundo disco de Gisela João, 'Nua'. Na realidade é um clássico do fado que já foi registado por fadistas como Beatriz de Conceição e Lenita Gentil.

Xinobi ontmoette Gisela João in de show 'Caixinha de Música', waarin de artieste 15 songs bracht van uiteenlopende componisten als Frank Sinatra of Amy Winehouse en hij kwam tot de conclusie dat werken met iemand met dergelijke stem en persoonlijkheid een echte must is. Hij besefte ook dat het fuseren van elektronica en fado één van zijn grootste uitdagingen zou worden. De onmiskenbare stem van Gisela João voegde zich bij het mystieke instrumentale van Xinobi en ze testten het nummer uit in enkele clubs en op het Festival NOS Alive. Door de reactie van het publiek realiseerden ze zich al snel dat het nummer moest uitgebracht worden. Deze nieuwe single is nog eens het bewijs dat fado met verschillende muziekstijlen hand in hand kan gaan. Dit alles gaf als resultaat een intense song, waarin de fado een nieuwe aanpak krijgt zonder dat het gevoel of de wortels verloren gaan.
Xinobi conheceu Gisela João no espectáculo ‘Caixinha de Música’, no qual a artista interpretava 15 temas de diversos compositores tão diferentes como Frank Sinatra ou Amy Winehouse e ele concluiu que tinha de trabalhar com alguém com aquela voz e personalidade. Também deu-se conta de que fundir a electrónica e o fado ia ser um dos maiores desafios a que já se deparou. Juntou-se a inconfundível voz de Gisela João a o místico instrumental de Xinobi e depois testaram a faixa em alguns clubes e no Festival NOS Alive. Logo perceberam, pela reacção do público, que o tema teria de ser editado. Este novo single é mais uma prova de que o fado pode andar de mãos dadas com vários estilos musicais. Tudo isso resultou num tema intenso em que o fado ganha uma nova abordagem, mas sem perder o sentimento ou as suas raízes.

FADO PARA ESTA NOITE
Volta esta noite para mim
Canto-te um fado, no silêncio se quiseres
Mando recado ao luar, que se costuma deitar
Ao nosso lado, para não vir hoje, se tu vieres
Anda deitar-te, fiz a cama de lavado
Cheira a alfazema o meu lençol alinhado
Pus almofadas com fitas de cor
Colcha de chita com barra de flor
E à cabeceira tenho um santo alumiado

Volta esta noite para mim
Canto-te um fado no silêncio, se quiseres
Mando recado ao luar, que se costuma deitar
Ao nosso lado, para não vir hoje, se tu vieres
Volta esta noite para mim
Pois só é noite para mim
Ser abraçada por teus braços, atrevidos
Quero o teu cheiro sadio, neste meu quarto vazio
De madrugada beijo os teus lábios, adormecidos
© Letra: César de Oliveira
FADO VOOR DEZE AVOND
Kom vanavond terug bij mij
Ik zing je een fado, in stilte als je wil
Ik stuur een bericht naar de maan, die meestal bij
Ons ligt, om vandaag niet te komen, als jij komt
Kom vlei je neer, ik heb het bed net opgemaakt
Met kraaknette lakens die ruiken naar lavendel
En kussens met gekleurde linten
Een sprei met bloemenmotief
En aan het hoofdeinde een verlichte heilige

Kom vanavond terug bij mij
Ik zing je een fado, in stilte als je wil
Ik stuur een bericht naar de maan, die meestal bij Ons ligt, om vandaag niet te komen, als jij komt
Kom vanavond terug naar mij
Want voor mij is het slechts nacht
Als ik in jouw onverschrokken armen lig
Ik wil jouw weldadige geur, in die lege kamer van mij
Bij het ochtendgloren kus ik jouw lippen, ingeslapen
© Tekst: César de Oliveira - eigen vertaling