SILVANA
PERES: FADO, DANS
EN WERELDMUZIEK
SILVANA
PERES: FADO, DANÇA
E MÚSICA DO MUNDO
Silvana Peres is afkomstig uit Lissabon. Haar eerste passie was dans en op haar 9de werd ze nationaal kampioene Latijns Amerikaans Salondansen. Toen ze 14 was proefde ze van fado en sindsdien heeft ze zich lichamelijk en geestelijk toegelegd op beide artistieke vlakken. ‘Casa de Linhares’, ‘Maria da Mouraria’ en ‘Taverna dos Trovadores’ zijn enkele van de fado huizen waar ze regelmatig optreedt, terwijl ze simultaan aan een carrière werkt die haar al op nationale en internationale podia bracht. Silvana bracht zopas haar debuutalbum uit, ‘Fado no Pé’, die traditionele fado en marchas uit Lissabon mengt met andere lusofone klanken uit Zuid Amerika en Afrika.
Silvana Peres is afkomstig uit Lissabon. Haar eerste passie was dans en op haar 9de werd ze nationaal kampioene Latijns Amerikaans Salondansen. Toen ze 14 was proefde ze van fado en sindsdien heeft ze zich lichamelijk en geestelijk toegelegd op beide artistieke vlakken. ‘Casa de Linhares’, ‘Maria da Mouraria’ en ‘Taverna dos Trovadores’ zijn enkele van de fado huizen waar ze regelmatig optreedt, terwijl ze simultaan aan een carrière werkt die haar al op nationale en internationale podia bracht. Silvana bracht zopas haar debuutalbum uit, ‘Fado no Pé’, die traditionele fado en marchas uit Lissabon mengt met andere lusofone klanken uit Zuid Amerika en Afrika.
Silvana
Peres nasceu em Lisboa. A sua primeira paixão foi a dança e aos 9
anos conquistou o título de campeã nacional de Danças de Salão
Latino-americanas. Aos 14 experimentou o fado
e, desde então, tem-se dedicado de corpo e alma às duas atividades
artísticas. ‘Casa de Linhares’, ‘Maria da Mouraria’ e
‘Taverna dos Trovadores’ são algumas das casas de fado em que
atua com regularidade enquanto constrói, em simultâneo, a carreira
que a levou a pisar o palco de salas de espetáculos nacionais e
internacionais.
Silvana
cantora vem de apresentar o seu álbum de estreia ‘Fado no Pé’,
que
funde
o fado
tradicional e marcha lisboeta com outros sons lusófonos de
América
do Sul e de África.
De
recensie van journalist António Pires zegt alles, beter dan ik dat
kan, dus hier komt het. (Bron:ofado.pt
- António
Pires)
A
crítica do jornalista António Pires diz tudo, melhor do que eu
consigo explicar,
então está a seguir. (Fonte:ofado.pt
- António
Pires)
We
(her)vertellen eerst
een verhaal dat al bekend is, maar soms niet zo (her) bekend als zou
moeten:
‘Mãe Preta’ (Zwarte Moeder) is een ‘baião-toada’
gecomponeerd
(muziek en tekst) door
het
Braziliaanse duo Piratini en Caco Velho. Het werd voor het eerst
opgenomen in Brazilië, in 1943, door de groep
Tocantins. Kort
nadien zou het lied
de Atlantische Oceaan oversteken,
richting Portugal, om
met de originele tekst en
de stem van fadista
Maria
da Conceição vastgelegd
te worden.
Een tekst
die
openlijk verwees
naar
slavernij, racisme, onderdrukking, uitbuiting: “Terwijl
de zweep /haar
geliefde
sloeg/
wiegde
Mãe Preta
/ de
blanke zoon van de baas”.
Het nummer, omgevorm tot
fado, werd
gecensureerd en daarom besloot
Amália
Rodrigues dezelfde song op te nemen, maar met een nieuwe tekst
van David Mourão-Ferreira:
het
beroemde en hartverscheurende
‘Barco Negro’, maar dan
gezuiverd van de meer militante kant (immers, ‘Mãe Preta’ komt
in de buurt van
een bluesnummer
als ‘Song
from a Cotton
Field’ of zelfs, in een iets andere context, van ‘Strange Fruit’)
.
(Re)contemos
aqui uma história já conhecida, mas por vezes não tão
(re)conhecida como seria necessário: “Mãe Preta” é um
baião-toada que tem autoria (letra e música) da dupla brasileira
Piratini e Caco Velho. Foi gravado pela primeira vez no Brasil, em
1943, pelo grupo Tocantins. Pouco tempo depois, a canção transporia
o Atlântico em direção a Portugal para também ser fixada, com a
mesma letra, na voz da fadista Maria da Conceição. Uma letra que,
refira-se, falava abertamente de escravatura, racismo, repressão,
exploração: “Enquanto
a chibata / batia em seu amor / Mãe Preta embalava / o filho branco
do sinhô”.
A canção, então transformada em algo próximo do fado, seria
censurada e, por isso, Amália Rodrigues viria a gravar a mesma
música, mas com uma letra nova de David Mourão-Ferreira: a
famosíssima e pungente, embora expurgada desse lado mais militante
(afinal, ‘Mãe
Preta’ não está muito longe de um blues como ‘Song from a
Cotton Field’ ou até, num contexto ligeiramente diferente, de
‘Strange Fruit’) ‘Barco Negro’.
Om
nu de
sprong naar de
actualiteit te maken:
op het gloednieuwe debuutalbum van fadista
Silvana Peres, ‘Fado no Pé’ -jawel,
omdat er een tijd was waar
bij
fado werd gedanst en
gedrumd-
staat
er
een nieuwe versie van ‘Mãe
Preta’, met
de originele muzikale basis verzorgd door
verschillende grote Braziliaanse muzikanten die al lang in Portugal
zijn gevestigd, zoals Edu Miranda (mandoline, cavaquinho, gitaar)
en Tuniko Goulart (bas), de Angolees
Ruca
Rebordão (die
door Brazilië toerde
–
percussie)
en de Portugees
Carlos Lopes (accordeon), terwijl
ook de
teksten de originele zijn...
maar met een melodische lijn die de nuances van Amália's stem in
‘Barco Negro’ volgt.
Dando
um necessário salto para a atualidade: no novíssimo álbum de
estreia da fadista Silvana Peres, “Fado no Pé” –sim, porque
houve um tempo em que o fado era dançado/batido/bailado-, há uma
nova versão de ‘Mãe
Preta’, com a base musical original – dada por vários espantosos
músicos brasileiros há muito radicados em Portugal como Edu Miranda
(bandolim, cavaquinho, viola) e Tuniko Goulart (baixo), o angolano,
que passou pelo Brasil, Ruca Rebordão (percussões) e o português
Carlos Lopes (acordeão)– e a letra é também a original… mas
com uma linha melódica que segue as nuances da voz de Amália em
‘Barco Negro’.
Zeker,
‘Fado no Pé’ is een plaat van een fadista, Silvana Peres, maar
is verre van gewoon een fado plaat. Omdat ze
één en al
organisch is,
open en fuserend,
maar absoluut coherent
in het creëren van een sound
die
veel stijlen
verenigt in één:
fado,
morna
en coladeira uit
Kaapverdië, samba, baião,
afoxe,
xote of choro
uit
Brazilië, Argentijnse tango of de
transversale
bolero.
We
horen
fado met samba in
‘Saudades
do Brazil in Portugal’(Vinicius de Moraes en Homem de Cristo);
fado
en
morna in ‘Ausência’,
voor
Cesária Évora gecomponeerd door één
van de goeroes van zigeuner
Balkan muziek,
de
componist en muzikant Goran
Bregovic;
een
traditionele Fado Franklin
opgewaardeerd
met
afoxe;
het fadonummer
‘Era Já Tarde’ (van
Max en Aníbal da Nazaré) omgezet in chorinho; Fado Maria Rita (ook
een tradicional van
Fernando Machado, met een nieuwe tekst
van
José
Carlos Malato, hemzelf-nvdr:=TV
presentator)
in een bolero stijl; of nog
een
heerlijke rapsodie van klassieke Marchas
uit Lissabon.
Sim,
‘Fado no Pé’ é um disco de uma fadista, Silvana Peres, mas está
muito longe de ser apenas um disco de fado. Porque todo ele é
orgânico, aberto e sincrético mas absolutamente coerente na criação
de uma música que junta muitas músicas numa só: fado, as mornas e
coladeiras de Cabo Verde, os sambas, baiões, afoxés, xotes ou
choros do Brasil, o tango argentino ou o transversal bolero. Nele,
ouvimos o fado alinhado com o samba de ‘Saudades do Brasil em
Portugal’ (Vinicius de Moraes e Homem de Cristo); o fado-morna ‘Ausência’, que um dos gurus da música
cigana dos Balcãs – o compositor e músico Goran Bregovic compôs
para Cesária Évora; o tradicional Fado Franklin arraçado de afoxé;
o fado-canção ‘Era Já Tarde’ (de Max e Aníbal da Nazaré)
transmutado em chorinho; o Fado Maria Rita (também tradicional, de
Fernando Machado, com nova letra de, ele mesmo, José Carlos Malato)
em jeito de bolero; ou uma deliciosa rapsódia de marchas de Lisboa
clássicas.
SAUDADES
DO BRASIL EM PORTUGAL
O
sal das minhas lágrimas de amor
criou
o mar que existe entre nós dois
para
nos unir e separar.
Pudesse
eu te dizer
a
dor que dói dentro de mim,
que
mói meu coração nesta paixão,
que
não tem fim,
ausência
tão cruel,
saudade
tão fatal,
saudades
do Brasil em Portugal.
Meu
bem,
sempre
que ouvires um lamento
crescer
desolador na voz do vento
sou
eu em solidão pensando em ti
chorando
todo o tempo que perdi.
©
Letra: Vinicius
de Moraes
|
SAUDADES
UIT BRAZILIË IN PORTUGAL
Het
zout van mijn liefdestranen
creëerde
de zee tussen ons twee
om
ons te verenigen en te scheiden.
Kon
ik je toch vertellen
over
de pijn hier vanbinnen
die
mijn hart in deze passie kwelt,
dat
er geen einde komt,
aan
die afwezigheid zo wreed,
zo’n
fataal gemis,
saudades
uit Brazilië in Portugal.
Mijn
liefste,
telkens
je een klaagzang hoort
troosteloos
in de stem van de wind
ben
ik het die in eenzaamheid aan jou denkt
huilend
om al die tijd die ik verloor.
©
Tekst: Vinicius de Moraes - eigen vertaling
|
Geen opmerkingen:
Een reactie posten