NIEUWE CD VAN DUARTE
NOVE CD DE DUARTE

Het derde album van de fadista uit Evora heeft als titel ‘Sem Dor Nem Piedade’ (Zonder pijn noch medelijden) en de plaat is een heel mooie verrassing.

Duarte legt uit: “Het album bestaat uit vier acts, manifesteert zich als een grijze plaat, een vlucht uit de mainstream die overheerst in de actuele fado. Het belang van het beleven en aanvoelen van de donkere kant van de dagen, en er ook niet van wegvluchten. Een werk dat tegen de stroom inroeit. We willen niet entertainen, maar eerder doen nadenken.”       

O terceiro álbum do fadista eborense chama-se ‘Sem Dor Nem Piedade’ e é um disco que é uma muito boa surpresa.

Duarte explica: “O álbum composto por 4 atos, é apontado como um disco cinzento, uma fuga ao mainstream que se vive no fado atual. A importância de viver e sentir o lado mais escuro dos dias, não fugindo a este mesmo lado. Um trabalho de contracorrente. Não queremos entreter, mas antes fazer pensar.”

Uit deze cd het nummer dat de meeste indruk op mij heeft gemaakt, Desassossego.

Deste álbum a canção que mais me impressionou, Desassossego.

DESASSOSSEGO    Foi sempre desassossego e inquietação delirante sintomas dum amor cego um labirinto de enredos tão perverso e perturbante Tivemos noites errantes cruzámos tantos caminhos deixámos de ser amantes dia a dia mais distantes e acabámos tão sozinhos Fechei-me dentro de mim estou num quarto sem janelas onde a viagem foi o fim as certezas são assim não sei o que fazer delas Disseste que o tempo cura as feridas do coração depois de tanta procura e de uma outra aventura as feridas ainda cá estão                           © Duarte

BEZORGDHEID Er was altijd al bezorgdheid en bruisende onrust symptomen van blinde liefde een doolhof van verwarring zo pervers en verontrustend We hebben nachten gezworven en zoveel paden doorkruist als minnaars uit elkaar gegroeid elke dag wat meer afstandelijk zijn we zo alleen geëindigd ‘k Heb me in mezelf opgesloten zit in een kamer zonder ramen waar de reis ten einde liep zekerheden zijn nu eenmaal zo maar ‘k weet niet wat ik ermee moet Je zei me dat de tijd gebroken harten heelt maar na zo veel zoeken en een ander avontuur zijn de wonden hier nog steeds                  © Duarte  - eigen vertaling

3 DAGEN FESTIVAL LISBOA IN BRUGGE
3 DIAS DE FESTIVAL LISBOA EM BRUGES

Van 22 tot 24 april 2016 staat in het Concertgebouw te Brugge een driedaagse geprogrammeerd onder het thema Lissabon. In de brochure van het seizoen 2015-16 wordt het als volgt ingeleid: “Lissabon is een onbeschrijflijk gevoel dat op de allerheerlijkste manier blijft plakken. Om de Portugese dichter Pessoa te parafraseren: na de eerste verbazing zit de stad in je lijf. Een plek met zo’n krachtige ziel kan niet anders dan zijn musici beïnvloeden. Vier concerten voeren u op een citytrip door de eeuwen, van polyfonie tot fado en jazz, met een aantal zeer speciale gasten als reisleiders.”  

Na Sala de Concertos em Bruges está programado um festival de três dias sobre o tema de Lisboa, dia 22 ao 24 de Abril de 2016. Na brochura da época 2015-16 diz-se: “Lisboa é uma sensação indescritível que cativa na maneira mais deliciosa. Parafraseando o poeta português Pessoa: após a surpresa inicial, a cidade fica corpo. Um lugar com a alma tão poderosa deve afetar os seus músicos. Quatro concertos vão levá-lo num passeio de cidade através dos séculos, de polifonia a fado e jazz, sendo alguns convidados muito especiais guias de viagem.”

 www.concertgebouw NL      www.concertgebouw FR  www.concertgebouw EN

PROGRAMMA:

22 april 2016: de barok-ensembles Les Muffatti en Vox Luminis spelen werk van de Francisco António de Almeida, de Portugese componist die omkwam in de aardbeving in Lissabon van 1755, en ‘Die Donnerode’ van Georg Philipp Telemann, een werk dat de Duitser componeerde naar aanleiding van deze ramp.   

PROGRAMA:

22 de abril de 2016: os conjuntos barrocos Les Muffatti e Vox Luminis tocam obra de Francisco António de Almeida, o compositor português que morreu no terramoto de 1755 em Lisboa, e ‘Die Donnerode’ de Georg Philipp Telemann, obra que o compositor alemão escreveu na sequência desta catástrofe.

        www NL      www FR     www EN

23 april 2016: het Huelgas Ensemble, onder leiding van Paul Van Nevel, brengt werk van João Lourenço Rebelo, de 17^de eeuwse geniale en exentrieke componist aan het hof van João IV van Portugal.

23 de abril de 2016: o Huelgas Ensemble, liderado por Paul Van Nevel, interpreta obra de João Lourenço Rebelo, compositor genial e excêntrico na corte de D. João IV de Portugal no século 17.

       www NL       www. FR     www EN

Aansluitend brengt António Rocha samen met het Huelgas Ensemble ‘Fado, melancholie weerspiegeld in de Taag’. Misschien wel uw laatste kans om deze paus der fadistas, die volgende maand 77 wordt, aan het werk te zien buiten zijn Bairro Alto in Lissabon.

Depois António Rocha apresenta, com o Huelgas Ensemble, ‘Fado, melancolia refletida no Tejo’. Talvez uma última oportunidade para ver este papa de fadistas, que vai fazer 77 anos no próximo mês, fora do seu Bairro Alto em Lisboa.

       www NL       www FR     www EN

24 april 2016: Pedro Burmester en Mário Laginha, twee van Portugal’s belangrijkste hedendaagse pianisten, brengen een ware caleidoscoop van stijlen en kleuren met werk van João Paulo Esteves da Silva, Claude Debussy, Maurice Ravel en in wereldpremière de ‘Sonata Breve for two pianos’ van Laginho zelf.

24 de abril de 2016: Pedro Burmester e Mário Laginha, dois dos pianistas contemporâneos mais importantes de Portugal, apresentam um verdadeiro caleidoscópio de estilos e cores com obra de João Paulo Esteves da Silva, Claude Debussy, Maurice Ravel e a estreia mundial da ‘Sonata Breve for two pianos’ de Laginho.

       www NL       www FR    www EN

Verrassende links tussen Belgische strips en Portugal
Laços surpreendentes entre a BD belga e Portugal

Recent verscheen in het Portugese tijdschrift Observador een interessant artikel omtrent stripverhalen in België. Het fragment omtrent het verband tussen de Belgisch strip en Portugal interesseerde me uiteraard meer bepaald. Dit is een stukje uit het artikel.

Recentemente foi puclibado na revista portuguesa Observador um artigo interessante sobre a banda desenhada na Bélgica. Naturalmente fiquei bastante interessado na parte sobre laços entre a BD belga e Portugal. Este é um extrato do artigo.

          & & & & & 

“Duizend bommen en granaten! Die Belgen zijn gek van stripverhalen. Hoe komt het dat Brussel hoofdstad van de strip is? We gaan ons onderdompelen in deze unieke stad der comics en verrassende verbanden ontdekken tussen het Belgisch stripverhaal en Portugal.

“Com mil raios e trovões! Estes belgas são loucos por banda desenhada. Porque é que Bruxelas é a capital da banda desenhada? Vamos mergulhar na única cidade do mundo aos quadradinhos. E descobrir laços surpreendentes entre a BD belga e Portugal.

Portugal, inspiratiebron van het Belgisch stripverhaal

Portugal, fonte de inspiração da BD belga

Eigenaardig genoeg zijn er verschillende voorbeelden die de aantrekkingskracht aantonen van de Portugezen, hun cultuur en geschiedenis op de Belgische strip. Schijnbaar onwaarschijnlijk maar Portugal is een bron van inspiratie gebleken. En dit komt niet alleen door het personage Oliveira da Figueira dat in verschillende albums van Kuifje verschijnt: een straatventer, beetje opschepperig, die overal ter wereld prullen aan de man brengt en model staat voor de pientere Portugees.

Curiosamente, são vários os exemplos que demonstram a atração da banda desenhada belga pelos portugueses, a sua cultura e a sua história. Aparentemente improvável, Portugal constitui fonte de inspiração. E não é só por causa da personagem de Oliveira da Figueira que aparece em vários álbuns do Tintin: um vendedor ambulante um pouco fanfarrão, que vende toda a espécie de bugigangas em qualquer parte do mundo, e que representa o português espertalhão.

Meer recent, in 1996, brengt Jean-Philippe Stassen ‘Louis le Portugais’ uit, een verhaal over een internationaal gezelschap van immigranten dat zich afspeelt in enkele grijze voorsteden, zonder perspectieven, in een milieu van ellende en miserie. Een andere referentie, Jean Van Hamme, co-auteur van de serie ‘Lady S’, werd bekoord door de Portugese hoofdstad en (met Philippe Aymond) situeert hij de aflervering ‘Salade Portugaise’ in Lissabon, een avontuur vol spanning en actie dat de CIA, terroristen en achtervolgingen impliceert.

Mais recentemente, em 1996, Jean-Philippe Stassen publica ‘Louis le Portugais’, uma história sobre um grupo de imigrantes de diversas nacionalidades que decorre nuns subúrbios tristes, sem perspetivas, num ambiente de miséria e pobreza. Outra referência, Jean Van Hamme, coautor da série ‘Lady S’, foi seduzido pela capital portuguesa e (com Philippe Aymond) encena em Lisboa o capítulo “Salade Portugaise”, uma aventura com suspense e ação que envolve a CIA, terroristas e perseguições.

Èric Lambé

‘Ophélie et le Directeur des Ressources Humaines’, het werk van Éric Lambé situeert zich in een experimenteel en poëtisch kader, een verhaal geïnspireerd op de figuur Fernando Pessoa, maar met Brussel als achtergrond. Prozaïscher is de samenwerking van Frédéric Jannin en Liberski met de familie Niepoort, wijnproducenten van de Douro, waarvoor ze etiketten maakten met stroken uit stripboeken. Dit zijn maar enkele voorbeelden.

Frédéric Jannin + Liberski

Num registo experimental e poético surge a obra de Éric Lambé ‘Ophélie et le Directeur des Ressources Humaines’, uma deambulação inspirada na personalidade de Fernando Pessoa, mas com Bruxelas como pano de fundo. Mais prosaica é a colaboração de Frédéric Jannin e Liberski com a família Niepoort, de produtores de vinho do Douro, para quem realizaram rótulos com tiras de banda desenhada. São alguns exemplos.

Maar wat in Portugal trekt de Belgische auteurs dan zo aan? Zijn er trekken bij de portugezen, in hun persoonlijkheid of cultuur, die bijzonder goed passen in de tekeningen? Naast de affectieve relaties die elke auteur kan hebben met Portugal, zijn er andere motieven die deze interesse  verklaren. Neem nu Jean Van Hamme, die verschillende keren Portugal bezocht en wiens familie banden heeft met het land. Hij legt uit aan Observer: “Lissabon en zijn steile heuvels zijn zeer visueel en passen bijzonder goed in een scenario van een stripverhaal.”

Jean Van Hamme - Philippe Aymond

Mas afinal que tem Portugal que atrai autores de BD belga? Há traços dos portugueses, da sua personalidade ou cultura, que se enquadrem particularmente bem nos quadradinhos? Para além das relações afetivas que cada autor possa ter com Portugal, há motivos que justificam o interesse. Por exemplo, Jean Van Hamme que já visitou muitas vezes Portugal e cuja família tem vários laços com o país, explica ao Observador: “Lisboa e as suas colinas abruptas são muito visuais e encaixam particularmente bem num cenário de banda desenhada”.

Willem de Graeve van het Belgisch Stripcentrum (voorheen het Belgisch Centrum voor het Beeldverhaal) bevestigt: “Portugal heeft een goed imago in België. Veel Belgen gaan naar Portugal en er is een belangrijke Portugese gemeenschap in België. Geen wonder dat dit reflecteert in het stripverhaal. En ook het omgekeerde is waar. Veel strips werden al snel vertaald in het Portugees. Portugal had een traditie van striptijdschriften met Portugese schrijvers, maar ook met Noord-Amerikaanse en Belgische strips, vertaald in het Portugees.”

Já Willem de Graeve, do Centro Belga de Banda Desenhada, garante: “Portugal tem uma boa imagem na Bélgica. Há muitos belgas que vão a Portugal e há uma importante comunidade de portugueses na Bélgica. Não é de admirar que isso se reflita na banda desenhada. E o contrário também é verdade. Muitas bandas desenhadas foram rapidamente traduzidas em português. Portugal teve uma tradição de magazines BD com autores portugueses, mas também de bandas desenhadas norte americanas e belgas traduzidas em português.”

Frédéric Niffle, directeur van Spirou: “de strip heeft altijd veel gereisd omdat het noodzakelijk is ver te gaan op zoek naar avontuur. Ik denk niet dat Portugal meer aan bod is gekomen dan Amerika, Italië of Engeland bijvoorbeeld. Maar als Europees land, in de buurt van de wieg van het Frans-Belgische stripverhaal, is het normaal dat de auteurs hun helden daarheen stuurden, vooral in functie van variatie van scenario's.”

Para o diretor de Spirou, Frédéric Niffle, “a banda desenhada sempre viajou muito porque é necessário ir longe para encontrar a aventura. Não creio que Portugal tenha sido mais abordado do que a América, a Itália ou a Inglaterra, por exemplo. Mas como se trata de um país europeu e próximo do berço da banda desenhada franco-belga, é normal que os autores pensem em ‘enviar’ para lá os seus heróis, sobretudo para variar os cenários”.

Uiteraard is aan de andere kant ook de Portugese strip door de Belgische productie geïnspireerd. Emblematisch in dit verband is ‘Neve Carbónica’ van Gonçalo Garcia dat doet denken aan de serie ‘Zwartkijken’ (Idées Noires) van Franquin. Bovendien was het Belgisch Stripcentrum actief bezig met het versterken van de relaties tussen de twee landen. Zo stelde het in 2011 het origineel ten toon van ‘A Pior Banda do Mundo’ van José Carlos Fernandes. In oktober vorig jaar ging het Stripcentrum op ‘verplaatsing’ naar Portugal voor een herdenkingstentoonstelling omtrent de 25ste verjaardag van de instelling. Ondertussen onderhouden  het Belgisch centrum en de Bedeteca da Amadora contacten met als doel de toegang tot het wederzijdse erfgoed voor het publiek te vereenvoudigen.”

Clara que, ao invés, também a banda desenhada lusa se inspirou na herança belga. O caso de “Neve Carbónica” de Gonçalo Garcia lembrando as “Ideias Negras” de Franquin é emblemático. De resto, o Centro Belga de Banda Desenhada tem-se empenhado em reforçar as relações entre os dois países. Em 2011, promoveu nas suas instalações a exposição dos originais da obra ‘A Pior Banda do Mundo’, de José Carlos Fernandes. Em Outubro do ano passado foi a vez do CBBD se “deslocar” a Portugal para organizar uma exposição de BD comemorativa dos 25 anos da instituição. Entretanto, o Centro Belga e a Bedeteca da Amadora mantêm contactos com o objetivo de facilitar o acesso ao público dos respetivos espólios.”

Het volledige artikel  -   O artigo completo:

observador.pt/2015/05/16/com-mil-raios-e-trovoes-estes-belgas-sao-loucos-por-banda-desenhada

NAMASTÉ, STEEN EN TINA TURNER
NAMASTÉ, PEDRA E TINA TURNER 

Deze steen zag ik vorige zomer op de beeldenroute in Lissewege. De inhoud en prachtige uitvoering bekoorden mij ten zeerste. De naam van de artiest moet ik u echter schuldig blijven.

No verão do ano passado vi esta pedra na Rota de Escultura em Lissewege. Fiquei encantado com o conteúdo e com a beleza da escultura. No entanto, não sei quem foi o artista desta obra.

Namasté is een begroeting uit de Indische en Nepalese culturen in Zuid-Azië en wordt gebruikt door hindoes, sikhs, jaïnisten en boeddhisten. Het woord heeft zijn oorsprong in het sanskriet en wordt uitgesproken bij het begin van een ontmoeting, met de handen voor zich gevouwen op de borst en met een lichte buiging.

Namasté é um cumprimento das culturas indianas e nepalesas no Sul da Ásia, utilizada por hindus, sikhs, jainistas e budistas. A palavra provém do sânscrito e é dita no início de uma comunicação, com as mãos juntas em frente ao tórax e com uma ligeira curvatura.

Namasté betekent letterlijk ‘ik buig voor jou’. Het woord of gebaar (mantra of mudra) is de uitdrukking van diep respect en bedoelt dat iedereen voortkomt uit dezelfde essentie, dezelfde energie, hetzelfde universum zodat het woord en de beweging een zeer intense vredesdrang bevatten.

Namasté significa literalmente ‘curvo-me perante a ti’. A palavra ou o gesto (mantra ou mudra) expressam um grande sentimento de respeito, invocam a percepção de que todos indivíduos compartilham da mesma essência, da mesma energia, do mesmo universo, portanto o termo e a ação possuem uma força pacificadora muito intensa.

Weinigen weten dat de bekende zangeres Tina Turner zich al een hele tijd terug bekeerde tot het boedhhisme en recent bedankte ze met een ‘namasté’ de 3 miljoen views van ‘Sarvesham Svastir Bhavatu’ op Youtube (een vredesmantra uit haar album ‘Children Beyond’).

Poucos sabem que -já há muito tempo- a cantora famosa Tina Turner converteu-se ao Budismo e recentemente agradeceu com um ‘namasté’ os 3 milhões views de ‘Sarvesham Svastir Bhavatu’ no Youtube (um mantra-paz do seu álbum ‘Children Beyond’).