DE FAMILIE LEM : VAN BRUGGE VIA MADEIRA TOT COPACABANA
A FAMÍLIA LEME : DE BRUGES PASSANDO POR MADEIRA PARA COPACABANA

In 2007 schreef  ik voor de vereniging Vlaanderen-Lusitânia een brochure ‘Portugal in Brugge’, waarin ik op zoek ging naar sporen van en links met Portugal in Brugge.  Dit is een stukje uit de brochure.

We bekijken het huis nr 48 in de Witte Leertouwersstraat. In het glasraam boven de inkomdeur en boven de poort aan de linkerkant van dit huis bevindt zich het wapenschild van de familie Lem-Van Nieuwenhove. Reeds in de 12de eeuw waren de Lems een familie met hoog aanzien in Brugge. De belangen die deze familie later in Portugal zou opbouwen, waren niet min.

Maerten Lem vertrok in 1420 als rijk koopman naar Portugal.
Hij woonde in Lissabon met zijn geliefde Leonor Rodrigues,
bij wie hij een schare onwettige kinderen had. Hij had een
sterk commercieel inzicht en verkreeg in 1456 van koning
Dom Alfhonso V het alleenrecht voor de uitvoer van kurk
naar de Nederlanden. In 1464 werden 7 van zijn kinderen
door de koning gewettigd. Zijn financiële bijdrage in de
strijd tegen de Moren zal daar wel niet vreemd aan geweest
zijn. Hij keerde in 1471 naar Brugge terug, met enkele van zijn zonen, o.a. Martin II en Antonio. Eerstgenoemde schopte het tot burgemeester en Antonio vertrok met een privéleger per schip terug richting Portugal om in de slag van Arzilla de Moren te helpen verslaan. Hij huwde met Catarina de Barros en de familie legde zich toe op de suikerhandel met Madeira, waar de suikerrietplantages (door Hendrik de Zeevaarder opgestart) erg succesvol waren. De familie was in Portugal inmiddels bekend onder de naam 'Leme', die ook heden ten dage nog bekend is. Uit het nageslacht van Antonio kwam de bekende ontdekkingsreiziger Fernão Dias Paes Leme (1608-1681), die zich toelegde op de ontsluiting van het binnenland van Brazilië en als de 'smaragdjager' bekend bleef. In Rio de Janeiro ligt trouwens heden ten dage tussen het beroemde Copacabana strand en de Suikerberg het strand genaamd … Leme.



Maerten Lem -  Martin Leme

Em 2007 escrevi para a associação Vlaanderen-Lusitânia uma brochura ‘Portugal em Bruges’, na qual fui à procura de vestígios concretos e coisas relacionadas à presença portuguesa em Bruges. Esta é uma parte da brochura.

 

Examinamos a casa n° 48 Witte Leertouwersstraat para encontrarmos o brasão da família Lem - Van Nieuwenhove

no vitral da porta e em cima do portão. Já no século XII esta família era de importância em Bruges, mas nos séculos seguintes tinha interesses importantes em Portugal.
Maerten Lem (Martin Leme), mercador abastado, partiu em 1420 para Portugal. Vivia em Lisboa com a sua namorada Leonor Rodrigues e teve uma turma de crianças ilegítimas com ela. Dispunha dum grande talento comercial e obteve em 1456 do rei Dom Alfonso V o direito exclusivo à exportação de cortiça para os Países Baixos. Em 1464, 7 das suas crianças foram legitimadas pelo rei. Será que a sua contribuição financeira na luta contra os mouros teve a ver com isto ? Voltou a Bruges em 1471, com alguns dos seus filhos, entre eles Martin II e António. Martin II tornou-se Presidente da
Câmara Municipal e António voltou a Portugal por navio, com um exército privado, para ajudar a combater os mouros em Arzila. Casou-se com Catarina de Barros e a família dedicou-se ao comércio do açúcar da Madeira, onde plantações de cana-de-açúcar (introduzida por Henrique o Navegador) se tornaram num sucesso. Entretanto a família era conhecida em Portugal como "Leme ' nome que ainda existe actualmente. O explorador famoso Fernão dias Pães Leme (1608-1681) faz parte da descendência do António. Ele consagrava-se ao descobrimento do interior do Brasil e ficou conhecido como o "caçador de esmeralda '. No Rio de Janeiro situa-se actualmente, entre a famosa praia Copacabana e o Pão de Açúcar, a praia chamada ... Leme.