LETTERS IN STEEN EN PORTUGAL

WELKOM - SEJA BEM-VINDO

Van Jeroen Boudens leerde ik letters in steen verwerken. Muziek bracht mij naar Portugal waar ik verliefd werd op het land, zijn inwoners en fado. Van deze passies heb ik een cocktail gemaakt, met behoorlijk wat muziek toegevoegd. Welkom op deze blog waar je hopelijk ook jouw ding vindt. Het letterkappen is echter al een tijdje beperkt door een hardnekkige tendinitis...

Jeroen Boudens ensinou-me a escultura das letras em pedra. A música trouxe me a Portugal onde apaixonei-me pelo paÍs, pelos habitantes e pelo fado. Destas paixões fiz um cocktail, colocando bastante música. Seja bem-vindo neste blog e espero que vá gostar. No entant, há algum tempo a esculptura de letras tem sido limitada por uma tendinite teimosa.... (Sou belga, então peço desculpa por erros de tradução)

23 jan 2013


OS MENSAGEIROS, BLOEMLEZING VAN FERNANDO PESSOA 
OS MENSAGEIROS, ANTOLOGIA DE FERNANDO PESSOA
Ter gelegenheid van de 125ste verjaardag van de geboorte van Fernando Pessoa presenteert SevenMuses het boek en de plaat ‘Os Mensageiros, Antologia de Fernando Pessoa’. Dit werk brengt een aantal Portugese en Braziliaanse kunstenaars samen uit verschillende segmenten van de Lusofone cultuur, zoals muziek, film, theater of literatuur.
Luís Filipe Sarmento stond in voor de beschrijving en de selectie van de gedichten die de essentie samenbrengt van de poëzie van Fernando Pessoa en zijn heteroniemen Alberto Caeiro, Alvaro de Campos Ricardo Reis.
De CD bevat 14 originele composities, geïnspireerd door de poëzie van Fernando Pessoa, van meerdere auteurs die de uitdaging aangingen om de veelzijdigheid van de dichter te belichten op een reis tussen intimiteit en universaliteit ... (Bron:facebook.com/OsMensageiros-eigen vertaling)
Sob a égide dos 125 anos do nascimento de Fernando Pessoa a SevenMuses MusicBooks apresenta em livro e em disco a obra original ‘Os Mensageiros, Antologia de Fernando Pessoa’. Esta obra reúne artistas portugueses e brasileiros de vários quadrantes da cultura lusófona como a música, o cinema, o teatro ou a literatura.
A introdução e antologia poética são de Luís Filipe Sarmento que revisita o essencial da obra poética do ortónimo Fernando Pessoa e dos heterónimos Alberto Caeiro, Álvaro de Campos e Ricardo Reis.
O CD contém 14 composições originais inspiradas na poesia de Fernando Pessoa de vários autores, cujo desafio foi abraçar a multiplicidade do poeta numa viagem entre a intimidade e a universalidade...
(Fonte:facebook.com/OsMensageiros)

Op de CD staan composities gezongen door Dulce Pontes, Oswaldo Montenegro, Fernanda Porto, Ângela Maria, Ana Laíns, Débora Rodrigues en voorgedragen door Lia Lobato Lopes, Ruy de Carvalho en Joaquim de Almeida.
Hieronder : ‘Segue o teu destino’ (Fernando Pessoa / Samuel Lopes) - Zang: Angela Maria - Piano: Tiago Machado - Cello: James Vila
(Bron/Fonte : youtube.com/watch?v=KAizbkjwZa0)
O cd conta com composições cantadas por Dulce Pontes, Oswaldo Montenegro, Fernanda Porto, Ângela Maria, Ana Laíns, Débora Rodrigues e declamadas por Lia Lobato Lopes, Ruy de Carvalho e Joaquim de Almeida.
Aqui : ‘Segue o teu destino’ (Fernando Pessoa / Samuel Lopes) - Voz: Ângela Maria - Piano: Tiago Machado -Violoncelo: Tiago Vila 


Segue O Teu Destino (Odes De Ricardo Reis - Heterónimo de Fernando Pessoa)
Segue o teu destino,
Rega as tuas plantas,
Ama as tuas rosas.
O resto é a sombra
De árvores alheias.

A realidade
Sempre é mais ou menos
Do que nós queremos.
Só nós somos sempre
Iguais a nós próprios.

Segue o teu destino,
Ama as tuas rosas.
Segue o teu destino,
No teu coração.

Suave é viver só.
Grande e nobre é sempre
Viver simplesmente.
Deixa a dor nas aras
Como ex-voto aos deuses.

Vê de longe a vida.
Nunca a interrogues.
Ela nada pode
Dizer-te. A resposta
Está além dos deuses.

Mas serenamente
Imita o Olimpo
No teu coração.
Os deuses são deuses
Porque não se pensam.
                                        © Fernando Pessoa
Segue O Teu Destino (Odes De Ricardo Reis - Heteroniem van Fernando Pessoa) 
Volg je lotsbestemming,
Geef je planten water,
Heb je rozen lief.
De rest is slechts de schaduw
Van onbekende bomen.

De werk’lijkheid is altijd
Hetzij meer of minder
Dan dat wat wij willen.
Wij alleen zijn altijd
Aan onszelf gelijk.

Volg je lotsbestemming,
Heb je rozen lief.
Volg je lotsbestemming,
Met heel je hart.

’t Is zacht alleen te leven.
En altijd groot en nobel
Is in eenvoud leven.
Laat je smart op ’t altaar
Als offer aan de goden. 

Zie van ver het leven.
Stel het nimmer vragen.
Het zal jou niets kunnen
Zeggen. Want het anwoord
Ligt voorbij de Goden.

Maar doe in je hart,
In gelijkmoedigheid,
Als goden op de Olympus.
Want een god is god
Omdat hij zich niet denkt.
                Vertaling © August Willemsen
 








17 jan 2013


MORGEN VEROVER IK DE HEMEL VOOR JOU
AMANHÃ CONQUISTAREI O CEU PARA TI 
Met deze tekst zet Stef Bos het nummer ‘De Veldslag’ in. Hij zette de song reeds in 1997 op de CD ‘De Onderstroom’ en het is bij mij eigenlijk altijd een beetje blijven hangen. Misschien heeft het te maken met de dubbelzinnige ondertoon? Ik verover de hemel voor jou, maar dan wel morgen, amanhã... één van die mooie woorden die mij naar het zuiden trokken. Het was voor mij dan ook de evidentie zelf om het op steen te zetten.






Este texto é o início do tema ‘De Veldslag’ (A Batalha) de Stef Bos. Já em 1997 gravou a música no álbum "De Onderstroom" e desde então ficou-me na memória. Talvez tenha a ver com a conotação ambígua? Conquisto o céu para ti, mas só amanhã, amanhã... uma dessas lindas palavras que me atraíram para o sul. Para mim foi a própria evidência gravar isso em pedra.  




DE VELDSLAG (Tekst en muziek: Stef Bos)
Morgen verover ik de hemel voor jou
Eerst de lucht, dan de wind
En dan de wolken voor jou
Alle goden zijn mijn bondgenoten
Zelfs de duivel is mij trouw
Morgen verover ik de hemel voor jou

Als de onrust van het onweer
Jou wakker maakt vannacht
En je kijkt uit het raam
En je ziet mij staan op de maan
Vannacht

Dan bestorm ik de hemel
En als ik verlies
Verlies ik voor jou
En niet voor niets

Misschien is de zwaartekracht sterker
Misschien ben ik gemaakt
Om te sterven
Maar als ik val
Val ik als een engel
Die op goed geluk vertrouwt
Morgen verover ik de hemel voor jou...
                                                             © Stef Bos
A BATALHA (Letra e música: Stef Bos)
Amanhã conquistarei o céu para ti
Primeiro o ar, depois o vento
E depois as nuvens para ti
Todos os deuses são meus aliados
Mesmo o diabo é fiel a mim
Amanhã conquistarei o céu para ti

Quando a turbulência da tempestade
Acorda-te esta noite
E olhas para fora da janela
Encontrando-me na lua
Hoje à noite

Então assaltarei o céu
E se eu perder
Vou perder para ti
E não para nada

Talvez a gravidade seja mais forte
Talvez eu fosse feito
Para morrer
Mas se eu cair
Caio como um anjo
Que acredita na boa sorte
Amanhã conquistarei o céu para ti...        
                                               (eigen vertaling)

11 jan 2013


CRISTINA BRANCO ZINGT SLAUERHOFF
CRISTINA BRANCO CANTA SLAUERHOFF 

Het album werd reeds in 1999 opgenomen, maar is zo tijdloos mooi dat ik er hier graag nog eens op terugkom.
Jan Jacob Slauerhoff was een Nederlandse dichter-schrijver (1898-1936), die als student medicijnen reeds een zeereis onderneemt en door de stad Porto zeer gefascineerd raakt. De zee is zijn leven en als scheepsarts trekt hij de wereld rond. In Macao maakt het standbeeld van Luís de Camões dermate grote indruk dat Goa en de mytische Portugese dichter de basis vormen voor zijn eerste roman ‘Verboden Rijk’.
Hij komt diverse keren in Portugal, waar hij zijn hart verliest in Lissabon. Slauerhoff heeft echter een zwakke gezondheid en moet behoorlijk wat tegenslagen verwerken in zijn leven. Hij ziet hierin dan ook grote gelijkenissen met het werk van Camões en hij wordt meer en meer beïnvloed door de Portugese cultuur. Hij vertaalt werk van Eça de Queiroz en het fatalisme en de nostalgie van de fado nestelen zich geleidelijk aan in zijn werk. Gedichten met titels als ‘Vida Triste’, ‘Fado’ en ‘Saudade’ bewijzen zijn innige verbondenheid met de Portugese ziel.
Het was dan ook geen toeval dat José Melo, voorzitter van de ‘Círculo de Cultura Portuguesa na Holanda’, Cristina Branco uitnodigde om het werk van Slauerhoff uit te voeren. Haar vaste begeleider Custódio Castelo (waarmee ze ook een tijdje getrouwd was) zorgde voor de muzikale leiding en de in Nederland wonende dichteres Mila Vidal Paletti stond in voor de vertalingen. Het is een schitterende cd geworden, zo intens, zo mooi, waarop Cristina de sterren van hemel zingt...
(bron/fonte : youtube.com/watch?v=WaCAR6juSq4)
O álbum foi gravado em 1999, mas é tão eternamente belo que queria voltar a tratar disso.

Slauerhoff/Camões in/em Goa (1926)
Jan Jacob Slauerhoff era um poeta e escritor holandês (1898-1936), que, ainda estudante de medicina, fez uma viagem marítima e ficou fascinado com a cidade do Porto. O mar é a sua vida e como médico de bordo viaja pelo mundo inteiro. Macau e a estátua de Luís de Camões causam-lhe maior impressão, de tal maneira que Goa e o poeta Português mítico formam a base para seu primeiro romance ‘Verboden Rijk’.
Volta várias vezes em Portugal e apaixona-se por Lisboa. Slauerhoff no entanto, tem uma saúde fraca e durante a vida sofre um monte de contratempos. Vê semelhanças importantes com a obra de Camões e está cada vez mais influenciado pela cultura Portuguesa. Traduz obra de Eça de Queiroz e o fatalismo e a nostalgia do fado instalam-se gradualmente na sua obra. Poemas intitulados ‘Triste Vida’, ‘Fado’ ou ‘Saudade’ confirmam a sua intimidade com a alma Portuguesa.
Não foi por acaso que José Melo, presidente do ‘Círculo de Cultura Portuguesa na Holanda’, convidou Cristina Branco para interpretar a obra de Slauerhoff. Custódio Castelo, seu acompanhante regular (com quem foi casada durante algum tempo), ocupou-se da direcção musical e a poeta Mila Vidal Paletti, que viva na Holanda foi responsável pelas traduções. É um CD maravilhoso, tão intenso, tão bonito, no qual Cristina canta como os anjos...


OS SOLITÁRIOS
Na fria planície me quedo em silêncio;
Um sol mortiço vai descendo a ocidente.
Pálida, a lua assoma ao firmamento.

Em fumos se expande a terra orvalhada.
Nos campos hirtos, sob o Verão quente
E fugaz, esconde-se o gelo eterno:
É o Inverno numa farsa de Verão.

Ainda se ouvem os chocalhos tilintar,
Ainda se avista o trilho irregular,
A carroça, essa, deixou de se ver.

Sim, tudo passa, desaparece...
E, embora inspire ternura,
O pouco que ficou
Não chega para viver.
                                         © Mila Vidal Paletti

DE EENZAMEN
Stil sta ik in de steppe,
De doffe zon gaat onder,
De schrale maan verschijnt.

Het gras dampt, klam en vochtig,
De grond blijft stijf bevroren
In heete korte zomer:
t Blijft winter in de zomer.

De klokjes zijn nog hoorbaar,
Het rulle spoor nog zichtbaar,
De kar is al verdwenen.

Ja, alles gaat, verdwenen...
Wat over is gebleven
Is lief maar onvoldoende
Om op te leven.
                                © J.J. Slauerhoff

4 jan 2013


STRIP ‘PORTUGAL’ - CYRIL PEDROSA
BANDA DESENHADA ‘PORTUGAL’ - CYRIL PEDROSA 
Dit werk van de Franse illustrator (°Poitiers 1972) vond ik onder de kerstboom en ik heb er echt van genoten (met dank aan mijn dochter). Pedrosa is van Portugese afkomst – een familie uit Figueira da Foz die emigreerde in de jaren 30 – en zijn alter ego Simon Mucha(t) gaat in het boek op zoek naar zijn roots. Dit resulteert in 260 bladzijden intrigerende ‘autofictie’. De prachtige aquarel illustraties zijn soms chaotisch tot mysterieus, maar brengen bijna altijd een doordringend portret van mens en landschap. De dialogen zijn overwegend in het Frans geschreven (ondertussen vertaald in het Nederlands en Portugees) maar er worden evengoed stukken in het Portugees in verwerkt en deze unieke combinatie werd bekroond op het Internationaal Stripfestival van Angoulême. Ergens las ik in een commentaar “Echt overtuigen doet ‘Portugal’ niet. Overmeesteren is een correcter woord.”, en dat is precies wat het doet. 

Encontrei esta obra do ilustrador francês (°Poitiers, 1972) sob a árvore de Natal e gostei muito (graças à minha filha). Pedrosa é descendente de Português – de uma família da Figueira da Foz que emigrou nos anos 30 - e no livro o seu alter-ego Simon Mucha(t), vai à procura das suas raízes. Tudo isso resulta em 260 páginas intrigantes de ‘auto-ficção’. As ilustrações aquareladas lindíssimas são por vezes caóticas até misteriosas, mas tornam-se quase sempre num retrato penetrante de homem e de paisagem. Grande parte dos diálogos foi escrita em francês (já há traduções em neerlandês e português), mas também há partes em português incorporadas e esta combinação única foi premiada no Festival Internacional de Banda Desenhada de Angoulême. Algures li um comentário "De facto 'Portugal' não convence. Conquistar, esta é a palavra mais adequada." E isso é exatamente o que acontece.

 (bron/fonte :  youtube.com/watch?v=6VotWv_7xp4)
Nederlands - Silvester Strips (ISBN 9789058857796) - Neerlandês
Portugees - Edições Asa (ISBN 9789892321394)  - Português
Frans - Uitgeverij Dupuis (ISBN 9782800148137) - Francês