CINEAST PEDRO COSTA ARTIEST IN FOCUS IN GENT
CINEASTA PEDRO COSTA É ARTISTA EM FOCO EM GANTE

De Portugese cineast Pedro Costa is artiest in focus op het filmfestival Courtisane in Gent, van 1 tot 5 april.

O cineasta Português Pedro Costa é o artista em destaque no festival de cinema Courtisane em Gante(Bélgica), dia 1 a 5 de abril.

“We maken films op volle zee”, zegt Pedro Costa. “Aangezien er geen wetboek voorhanden is, werken we in gitzwarte regionen, ook bekend als het geheugen, de herinnering.” Zonder vastgelegde structuren om op te steunen en met weinig zekerheden om op terug te vallen, behelst het werk van Pedro Costa een continue arbeid van experimenteren en documenteren.

“Fazemos filmes em alto mar”, diz Pedro Costa. “Uma vez que não há nenhum código disponível, trabalhamos em zonas de cor negra azeviche, também conhecidas como a memória, a lembrança.” Sem estruturas de apoio e poucas certezas com que pode contar, a obra de Pedro Costa envolve um trabalho contínuo de experimentar e documentar.

Sinds Costa zich voor het eerst in Fontaínhas, een wijk in de periferie van Lissabon, begaf, maakte hij het zijn levenswerk om de levens van de inwoners, velen onder hen immigranten uit Kaapverdië, te documenteren. Costa valt niet terug op de traditionele procedures van de documentaire film die zich tot doel stellen de ellendige toestand waarin de wereld verkeert (aan) te tonen en exploitatie bloot te leggen.

Desde que Costa foi pela primeira vez em Fontaínhas, um subúrbio nos arredores de Lisboa, tornou a documentação das vidas dos habitantes, muitos deles imigrantes de Cabo Verde, a obra da sua vida. Costa não recorre aos processos tradicionais do documentário, que têm como objetivo mostrar (demonstrar) o estado miserável do mundo e a exploração.

In plaats daarvan is zijn werk het resultaat van een nauwgezet constructieproces dat vertrekt vanuit de brokstukken van verbeelding die tevoorschijn komen uit het geheugen van de acteurs en die hij vormgeeft doorheen het prisma van zijn eigen herinneringen aan de geschiedenis van de cinema. Deze herinneringen zijn de bouwstenen van een unieke filmische wereld, waarin een diepgaande intimiteit gepaard gaat met een ontzagwekkende schoonheid en een grote resonantie.

Em vez disso, o seu trabalho é o resultado de um processo de construção rigoroso que parte dos restos de imaginação que surgem da memória dos atores e aos quais dá forma através do prisma das suas próprias memórias da história do cinema. Essas lembranças são os blocos de construção de um mundo cinematográfico único, em que uma profunda intimidade associa-se a uma beleza imponente e grande ressonância.

De overweldigende kracht van deze films is ongetwijfeld te danken aan het verlangen, het geduld en de toewijding waarmee ze werden gemaakt. En het is deze zorgzaamheid die de poëtische mogelijkheden ontsluit van de ruimtes waarin geleefd wordt en de woorden die doorleefd worden, hetgeen de ge(re)presenteerde levens de grootsheid en waardigheid geeft die hen doorgaans ontzegd wordt. Deze epische dimensie van tragedie en opoffering die de kern uitmaakt van het in ballingschap leven of een van zichzelf vervreemd zijn, wordt bij uitstek belichaamd door de figuur van Ventura.

O poder esmagador destes filmes sem dúvida deve-se ao desejo, à paciência e à dedicação com que foram feitos. E é este carinho que abre as possibilidades poéticas dos espaços em que se vive e das palavras que são vividas, o que dá às vidas apresentadas a grandeza e a dignidade que lhes normalmente é negada. Esta dimensão épica de tragédia e de sacrifício, que é a essência da vida no exílio ou da auto-alienação, está incorporada por excelência na figura de Ventura.

Hij is de majestueuze zwerver – ergens tussen Oedipus en King Lear, Tom Joad en Ethan Edwards – die zowel het hoofdpersonage is van ‘Juventude em Marcha’ als van Costa’s nieuwe film ‘Cavalo Dinheiro’. Ventura’s overpeinzingen over verloren krachtmetingen en gewelddadige ervaringen tonen een onrust die zich misschien wel laat verbinden met de onze. De demonen van je geschiedenis bevechten gaat niet enkel over ontwrichting en falen: het kan ook een manier zijn om op een andere manier aanspraak te maken op je eigen leven, het te herdenken – wat reeds kan gezien worden als een daad van transformatie. Zoals een dichter ooit schreef: “Auch noch Verlieren ist unser”.

Ele é o vagabundo majestoso -algures entre Édipo e Rei Lear, Tom Joad e Ethan Edwards- que é tanto o personagem principal de  ‘Juventude em Marcha’ como do novo filme de Costa ‘Cavalo Dinheiro’. Os contemplações de Ventura sobre confrontos perdidos e experiências violentas mostram uma inquietação que talvez se ligue à nossa. Combater os demónios da sua história não trata apenas de perturbação e de fracasso: também pode ser uma forma de reivindicar a própria vida de uma maneira diferente, pensar nela de novo - o que já pode ser considerado um ato de transformação. É como um poeta já escreveu: “Auch noch verlieren ist unser” (‘Perder também é nosso’).

www.courtisane.-festival-2015

CATALOGUS - CATÁLOGO